Trong thời đại công nghệ tiến bộ từng phút, thị trường thay đổi liên tục và các sự kiện toàn cầu không thể đoán trước, lãnh đạo thích ứng nổi lên như một trong những đặc điểm quan trọng nhất để đưa doanh nghiệp vượt qua khó khăn và đạt được thành công.

Làm thế nào để trở thành nhà lãnh đạo thích ứng?

Khả năng thích ứng tốt không chỉ đơn thuần là đối phó hay “thuận theo dòng chảy”. Đó là khả năng tạo ra các chiến lược để giải quyết những điều chưa biết, là khả năng điều chỉnh hành vi để phù hợp với những tình huống và thách thức mới. Các nhà lãnh đạo có khả năng thích ứng sẽ dễ dàng điều hướng sự không chắc chắn, nắm bắt cơ hội mới và đưa đội nhóm hướng tới thành công bền vững.

“Lãnh đạo thích ứng nhấn mạnh vào sự sẵn sàng thử nghiệm và thử các cách tiếp cận mới để xem cách nào phù hợp nhất thay vì dựa vào các phương pháp truyền thống”.

Tầm quan trọng của lãnh đạo thích ứng

Bàn về tầm quan trọng của khả năng thích ứng với các lãnh đạo doanh nghiệp, anh Phạm Trung Kiên, CEO chia sẻ: “Đầu tiên, với khả năng thích ứng cao, các nhà lãnh đạo có thể dự đoán và phản ứng với các thay đổi của thị trường, nhu cầu ngày càng tăng của khách hàng cũng như các tiến bộ công nghệ một cách nhanh chóng và bình tĩnh, từ đó đưa ra quyết định chiến lược giúp doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh và luôn đi trước thời đại. Họ không ngại đối mặt với rủi ro và dám đón nhận sự đổi mới, nhanh chóng đánh giá lại các chiến lược của mình và xoay chuyển khi cần thiết, điều này sẽ dẫn đến các giải pháp đột phá và cải thiện hiệu quả kinh doanh”.

Anh Kiên lấy ví dụ, trong thời kỳ kinh tế khó khăn, một nhà lãnh đạo có khả năng thích nghi cao sẽ nhìn ra các nguồn thu mới, cắt giảm chi phí ở các lĩnh vực không thiết yếu hoặc điều chỉnh các chiến lược định giá để duy trì lợi nhuận. Ngược lại, nếu lãnh đạo cứng nhắc tiếp tục duy trì tình trạng hiện tại sẽ khiến họ bỏ lỡ các cơ hội và gây nhiều tổn thất tiềm ẩn.

Ngoài ra, theo anh Kiên khả năng thích ứng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và lãnh đạo nhóm. Lực lượng lao động ngày nay rất đa dạng với những nhân viên đến từ nhiều thế hệ, nền tảng văn hóa và có kỹ năng khác nhau. Các nhân viên trẻ có thể coi trọng sự linh hoạt và cơ hội phát triển chuyên môn, trong khi các thành viên nhóm có nhiều kinh nghiệm hơn sẽ ưu tiên sự ổn định và cân bằng giữa công việc, cuộc sống. Anh nói: “Nhà lãnh đạo thích nghi hiểu được những khác biệt này và điều chỉnh chính sách để có thể khuyến khích từng thành viên trong nhóm một cách hiệu quả. Điều này không chỉ nâng cao sự hài lòng và giữ chân nhân viên mà còn giúp nâng cao hiệu suất chung tốt hơn”.

Hơn nữa, khả năng thích ứng trong lãnh đạo còn thúc đẩy văn hóa học tập và cải tiến liên tục. Các nhà lãnh đạo thích ứng không ngại thừa nhận khi họ không có tất cả các câu trả lời. Thay vào đó, họ chủ động tìm kiếm kiến thức mới, học hỏi từ kinh nghiệm của mình. “Bằng cách thể hiện cam kết phát triển cá nhân và chuyên môn, họ sẽ truyền cảm hứng cho nhóm áp dụng tư duy tương tự, tạo ra văn hóa đổi mới và ngày càng xuất sắc hơn. Đây là điều cần thiết để duy trì sự phù hợp trong môi trường kinh doanh luôn thay đổi”, anh Kiên giải thích.

Làm thế nào để cải thiện khả năng thích ứng?

“Hãy có một tâm trí cởi mở”, anh Trung Kiên gợi ý. Đừng nói không ngay lập tức mà hãy học cách chấp nhận rằng sẽ luôn có những quan điểm khác nhau, những cách khác nhau để giải quyết vấn đề. Tâm trí cởi mở khiến chúng ta tò mò hơn một cách tự nhiên, sẵn sàng đặt câu hỏi và khám phá các phương án thay thế. Nghiên cứu các xu hướng mới và diễn giải dữ liệu cũ theo những cách mới có thể là chìa khóa để duy trì hoạt động kinh doanh tốt nhất của bạn.

Khả năng thích ứng không chỉ dừng lại ở tâm trí cởi mở mà còn bao gồm sự sẵn sàng học hỏi và phát triển liên tục. “Khi bối cảnh thay đổi nhanh chóng, một lãnh đạo từng là chuyên gia trong ngành có thể không còn là người có chuyên môn cao nhất nữa. Thế nên, bạn cần tìm kiếm cơ hội học hỏi từ những người có quan điểm khác trong đội nhóm. Không dừng lại ở đó, bạn còn có thể lấy cảm hứng từ các xu hướng và con người trong các ngành xuất sắc trong việc thích nghi với môi trường thay đổi để cân nhắc áp dụng trong lĩnh vực của mình”, anh Trung Kiên đề xuất.

Thêm một phương pháp khác để cải thiện khả năng thích ứng trong lãnh đạo là không ngại lao mình vào những môi trường và tình huống mới. Anh Trung Kiên giải thích “Ở trong vùng an toàn khiến bạn quen với cách tiếp cận tình huống duy nhất. Nhưng khám phá thế giới rộng lớn và đa dạng sẽ dạy bạn cách cởi mở hơn. Hãy thử những điều mới mẻ và gặp gỡ những người mới thường xuyên, bạn sẽ tiến rất xa trên con đường rèn luyện khả năng thích nghi”.

Thử nghiệm với các cách tiếp cận khác nhau là một cách khác mà anh Trung Kiên khuyên rằng nên thực hiện để cải thiện khả năng thích ứng. “Hãy cùng nhóm của bạn động não về các chiến lược mới để đổi mới và giải quyết vấn đề thay vì dựa vào cùng một cách tiếp cận hết lần này đến lần khác”. Anh cũng lưu ý rằng “Những trở ngại có thể khiến bạn nản lòng và muốn quay lại với cách làm cũ nhưng hãy kiên trì một chút. Liên tục thử nghiệm nhiều cách khác nhau bạn mới có thể khám phá ra những ý tưởng độc đáo và trở thành người dẫn đầu”.

Charles Darwin nói rằng: “Không phải loài mạnh nhất hay thông minh nhất sẽ tồn tại, mà là loài phản ứng tốt nhất với sự thay đổi”. Như trường hợp của Netflix, ban đầu chỉ là dịch vụ cho thuê DVD nhưng đã nắm bắt sự thay đổi, dịch chuyển sang phát trực tuyến, điều chỉnh mô hình kinh doanh phù hợp và chuyển mình thành một công ty thống trị trong ngành giải trí. Hay như IBM đã từng đối mặt với thách thức đáng kể do dự gia tăng của máy tính cá nhân, họ đã thích nghi bằng cách chuyển trọng tâm sang dịch vụ và phần mềm. Sự thay đổi chiến lược này đã giúp IBM tồn tại và phát triển trong bối cảnh công nghệ đang tiền bộ nhanh chóng. Rõ ràng, khả năng thích ứng là yếu tố tối quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp và điều này cần bắt đầu từ những người lãnh đạo. Nếu bạn chưa mạnh về khía cạnh này, đã đến lúc áp dụng các gợi ý trên để trở thành nhà lãnh đạo thích ứng vào năm 2025.

Huỳnh Trâm