Lãi suất coupon là gì và cách tính thế nào?

Lãi suất coupon đang là loại lãi suất hấp dẫn nhất trong giới đầu tư. Vậy lãi suất coupon là gì?

Lãi suất coupon là gì?

Lãi suất trái phiếu (hay còn gọi là lãi suất coupon) là lãi suất mà tổ chức phát hành trái phiếu trả cho nhà đầu tư. Lãi suất coupon là một con số cố định, không phụ thuộc vào tình hình lãi suất trên thị trường và được niêm yết ngay trên phần cuống của trái phiếu.

Khi một người mua trái phiếu, công ty phát hành trái phiếu sẽ thanh toán định kỳ cho người sở hữu trái phiếu, dựa trên mệnh giá gốc và lãi suất coupon ghi trên trái phiếu đã phát hành. Nhà phát hành thường dựa vào nhiều yếu tố để quyết định lãi suất coupon là bao nhiêu, tuy nhiên phải lựa chọn sao cho đủ để hấp dẫn thị trường và phù hợp với dòng luân chuyển tiền của tổ chức.

Biết về lãi suất coupon thì cũng cần biết luôn lãi suất đáo hạn của trái phiếu (Yield to Maturity – YTM) là gì. Lãi suất coupon đại diện cho số tiền lãi thực tế mà trái chủ (người cho nhà phát hành trái phiếu vay tiền) thu được hàng năm, trong khi lợi suất đáo hạn là tổng tỷ suất sinh lợi ước tính của một trái phiếu, giả sử rằng nó được giữ cho đến ngày đáo hạn.

Hầu hết các nhà đầu tư coi lợi suất đáo hạn là chỉ số quan trọng hơn lãi suất coupon khi đưa ra quyết định đầu tư. YTM không cố định mà lên xuống liên tục tùy theo diễn biến cung cầu thị trường và rủi ro tín dụng tại từng thời điểm của nhà phát hành.

“Lãi suất coupon là tỷ lệ lãi suất mà người phát hành trái phiếu trả trên mệnh giá trái phiếu. Đó là tỷ lệ lãi suất định kỳ mà tổ chức phát hành trái phiếu trả cho người mua nó.”

 

Trái phiếu coupon (Coupon Bond) có đặc điểm gì?

Từ định nghĩa về lãi suất coupon là gì, có thể hiểu trái phiếu coupon là loại trái phiếu được trả lãi định kỳ theo lãi suất đã được ấn định. Nhà đầu tư sẽ mua trái phiếu với mệnh giá ban đầu khi phát hành, và sẽ nhận lại được khoản vốn gốc một lần này khi trái phiếu đáo hạn.

Với trái phiếu coupon, tên người mua không được in trên bất kỳ loại chứng chỉ nào. Vì vậy nó rất dễ dàng được chuyển nhượng cũng như ẩn chứa nhiều rủi ro bởi không có quy định chặt chẽ về chủ sở hữu.

Bên cạnh đó, trái phiếu zero-coupon (lãi suất coupon bằng 0%) là loại trái phiếu không được trả lãi định kỳ. Thay vào đó, loại trái phiếu này được giao dịch với mức chiết khấu cao, mang lại lợi nhuận lớn khi trái phiếu đáo hạn. Với trái phiếu zero-coupon, có hai cách trả lãi: tiền lãi sẽ được trả trước tại thời điểm phát hành (chiết khấu) hoặc trả gộp một lần khi trái phiếu đáo hạn.

Tính lãi suất coupon của trái phiếu như thế nào?

Lãi suất coupon của một trái phiếu có thể được tính bằng cách lấy tổng các khoản thanh toán coupon hàng năm chia cho mệnh giá của trái phiếu.

Biểu thị ra công thức khá đơn giản: C = i/P

Trong đó:

C là Lãi suất coupon

i là Lãi suất hàng năm

P là Mệnh giá gốc của trái phiếu

Ví dụ: Một trái phiếu phát hành với mệnh giá 1000$, trả lãi một năm 2 lần, mỗi lần 25$ thì sẽ có lãi suất coupon là (25*2)/1000 = 5%.

Lãi suất coupon ảnh hưởng thế nào đến giá trái phiếu?

Không giống như các sản phẩm tài chính khác, số tiền lãi định kỳ được thanh toán là cố định theo thời gian. Ví dụ, một trái phiếu có mệnh giá 1000$, lãi suất coupon 2%, trả 20$ định kỳ cho trái chủ cho đến khi đáo hạn. Ngay cả khi giá trái phiếu tăng hoặc giảm, các khoản thanh toán lãi định kỳ sẽ vẫn là 20$ cho đến ngày trái phiếu đáo hạn.

Khi lãi suất chung của thị trường tăng cao hơn lãi suất coupon của trái phiếu, giá của trái phiếu có khả năng giảm vì các nhà đầu tư sẽ không muốn mua trái phiếu bằng mệnh giá gốc lúc này, khi mà họ còn có thể nhận được lãi suất tốt hơn ở nơi khác.

Ngược lại, nếu lãi suất hiện hành giảm thấp hơn lãi suất coupon của trái phiếu, trái phiếu sẽ tăng giá trị vì nó đang cho nhà đầu tư nhiều lợi nhuận hơn dù vẫn mua cùng một loại trái phiếu hiện tại. Khi đó, lãi suất coupon cũng sẽ giảm thấp hơn, phản ánh sự giảm xuống của lãi suất thị trường.

Trên thực tế, rất có thể giá của trái phiếu không phản ánh chính xác mối quan hệ giữa lãi suất coupon và các mức lãi suất khác. Vì vậy, khi mua trái phiếu, nhà đầu tư cần xem xét lãi suất coupon của trái phiếu và lãi suất thị trường để lựa chọn hình thức hiệu quả nhất.

Trên đây là các chia sẻ về lãi suất coupon là gì cũng như công thức tính, hi vọng bạn đã có các thông tin thật hữu ích.

Hà Phương

 

Sao chép thành công