Nói một cách dễ hiểu về khái niệm case law là gì, mọi người có thể hình dung quá trình xử lý theo án lệ là việc tòa án cấp dưới vận dụng các phán quyết có từ trước của tòa án cấp trên để đưa ra một phán quyết mới trong một vụ việc tương tự. Quy định chung vì vậy cũng ngày càng mở rộng để đảm bảo hạn chế tối thiểu sự xuất hiện của các lỗ hổng pháp luật.
Bản chất của case law là gì?
Bản chất của Case Law – án lệ được hiểu theo 2 nghĩa:
Theo nghĩa hẹp: án lệ là từ dùng để chỉ toàn bộ các phán quyết, bản án được tòa án tuyên bố và nó có giá trị như một nguồn luật đáng tin cậy. Nguồn luật này bao gồm các nguyên tắc, nền tảng áp dụng phán quyết cho các vụ án xảy ra trong tương lai có tính chất tương tự.
Theo nghĩa rộng: án lệ được nhận định như một bộ nguyên tắc bắt buộc, đòi hỏi người làm thẩm phán trong các hệ thống cơ quan chức trách ở tòa án các cấp cần phải căn cứ vào các bản án, các phán quyết trước đó để đưa ra quyết định cuối cùng khi xét xử vụ việc.
Trong một số trường hợp, thẩm phán các cấp cũng phải xem xét: (1) những bộ “luật bất thành văn”, tức là không theo luật định nhưng được đưa ra bởi các quyết định tư pháp; và (2) những nguyên tắc đã được công nhận từ trước thông qua các quyết định của Hội đồng Tòa án Tối cao trước khi đưa ra phán quyết cuối cùng.
“Án lệ, hay còn gọi là thông luật, là luật dựa trên các tiền lệ (các quyết định tư pháp trước đó) chứ không phải là luật dựa trên hiến pháp, quy chế hoặc quy định.”
Cơ sở hình thành case law là gì?
Nói một cách nôm na, cơ sở hình thành case law – án lệ chính là từ những khiếm khuyết trong hệ thống pháp luật. Khi pháp luật hiện hành xuất hiện một lỗ hổng nào đó có thể ảnh hưởng đến quyết định cuối cùng của vụ án, Tòa án các cấp có quyền căn cứ vào những điều luật hợp lý để đưa ra một phán quyết mang tính đột phá (có thể là một phán quyết mới hoàn toàn) và phù hợp với hoàn cảnh sự việc.
Lúc này, Tòa án tối cao sẽ tuyên bố xác nhận án lệ để áp dụng chung cho các trường hợp có tính chất tương tự sau này. Ở một số quốc gia, án lệ được sử dụng rộng rãi và có thể trở thành Tập san án lệ (một bộ văn bản bao gồm các án lệ khuôn mẫu) để làm cơ sở phán quyết cho Tòa án các cấp.
Áp dụng case law ở các quốc gia trên thế giới
Đối với những nước tuân thủ hệ thống pháp luật châu Âu - Hệ thống pháp luật Dân sự Civil Law như Đức, Ý, Pháp,... thì có sự khác nhau về khái niệm case law là gì. Tại những quốc gia/vùng lãnh thổ này, án lệ là một cách giải thích pháp luật và không được xem như một văn bản luật chính thức, không mang tính ràng buộc pháp lý.
Tuy nhiên, Tòa án cấp dưới cần tham khảo trước khi đưa ra phán quyết bản án vì có thể sẽ bị Tòa án cấp cao đề nghị sửa lại quyết định cho phù hợp.
Còn những quốc gia tuân thủ hệ thống pháp luật “Common Law” có cả những án lệ tồn tại ở dạng các quy tắc xét xử hình thành từ thực tiễn. Khi thực hiện phán quyết theo luật pháp ở những nước này, thẩm phán cần chú ý đến các án lệ có liên quan.
Tầm quan trọng của case law
Án lệ đặc biệt quan trọng vì chúng thiết lập các nguyên tắc pháp lý không rõ ràng trong luật ban đầu. Nhiều khi có thể xảy ra trường hợp luật ban đầu có thể yêu cầu các cơ quan Tư pháp làm rõ và giải thích do sự thay đổi hoàn cảnh và các khả năng mới.
Án lệ thường chứa đựng Cơ sở lý luận pháp lý đằng sau một quyết định, điều này giúp Thẩm phán của các Tòa án cấp dưới dễ dàng giải thích các quy chế một cách nhất quán.
Phân tích án lệ là gì?
Một số công cụ có thể được sử dụng để đạt được việc áp dụng luật thống nhất - các thẩm phán được đào tạo vĩnh viễn, các quyết định của tòa án cấp cao hơn được thảo luận… Ngoài ra, Tòa án tối cao đã giới thiệu một công cụ đặc biệt - phân tích án lệ (CLA) là một sáng tạo và là công cụ hữu hiệu giúp cải thiện việc áp dụng thống nhất pháp luật.
Phân tích án lệ:
- Có nghĩa là nghiên cứu các vụ việc và đưa ra kết luận cần thiết về cách các tòa án áp dụng các quy tắc nhất định và cách họ giải thích chúng,
- Dẫn đến một tài liệu phân tích khái quát các án lệ và nêu bật các xu hướng và vấn đề của nó,
- Được thực hiện tại Tòa án tối cao bởi các nhà nghiên cứu độc lập,
- Các nhà nghiên cứu làm việc tại bộ phận riêng biệt và không tham gia vào quá trình xét xử.
Phân tích án lệ là quá trình nghiên cứu các bản án (và nếu cần, cả các tài liệu khác của tòa án) về tất cả các khía cạnh của nó nhằm xác định các vấn đề trong việc áp dụng thống nhất pháp luật của các tòa án. Kết quả của một phân tích sẽ được trình bày trong một tài liệu phân tích có độ dài thường từ 10–40 trang bao gồm phần kết luận từ 1–2 trang.
Nói tóm lại, việc hiểu được case law là gì và cách áp dụng case law là một điều quan trọng nếu cần thiết phải đưa vụ việc ra tòa án. Các bên đương sự có thể tham khảo những vụ việc có tính chất tương đồng để tiên lượng kết quả của các cuộc tranh chấp.
Đồng thời, case law cũng giúp tiết kiệm thời gian cho tòa án khi cân nhắc phán quyết một sự việc nào đó. Tuy nhiên, việc áp dụng án lệ không phải lúc nào cũng chính xác và được công nhận hoàn toàn mà đều có sự ràng buộc hoặc ngoại lệ bởi pháp luật tại từng quốc gia.
Pha Lê
Kiến thức kinh tế - Cẩm nang khác
- Giá trị sản xuất (GO) là gì? GO và GDP khác nhau như thế nào?
- Dư luận là gì? Yếu tố tác động đến việc hình thành dư luận
- Zero-day attack là gì? Cách phòng zero-day attack hiệu quả
- Chỉ số sức mua BPI là gì? Công thức tính chỉ số sức mua BPI
- Payment method là gì? Các phương thức thanh toán phổ biến
- Act of God là gì? Ý nghĩa của act of god trong bảo hiểm
- Sales pitch là gì? Điều nên và không nên khi tạo sales pitch
- Panic sell là gì? Lí do không nên panic sell
- Người phụ thuộc tiếng Anh là gì? Phân loại người phụ thuộc
- Quy luật kinh tế là gì? Ý nghĩa và các loại quy luật kinh tế
- Tài sản di chuyển là gì và khi nào được miễn thuế?
- Hyperinflation là gì? Nguyên nhân dẫn đến siêu lạm phát
- Microfinance là gì? Mục đích và ưu nhược điểm ra sao?
- ESS là gì? Đặc điểm và vai trò của ESS đối với nhà quản lý
- Call option là gì? Lợi ích của call option đối với nhà đầu tư
- Revolving credit là gì, khác gì với tín dụng trả góp?
- Hãy là nhân viên nghỉ việc có văn hóa vì trái đất rất tròn!
- NAFTA là gì? Nội dung và vai trò của NAFTA
- Idle time là gì? Nguyên nhân, hậu quả và cách hạn chế
- Ad Valorem là gì? Thuế giá trị Ad Valorem Tax là gì?
- Chi phí dự phòng là gì? Chi phí dự phòng bằng bao nhiêu %?
- Effective Tax Rate là gì? Tầm quan trọng và công thức tính
- Business plan là gì? Các bước xây dựng business plan hoàn hảo
- Đảm bảo chất lượng là gì và vì sao cần đảm bảo chất lượng?
- C/O giáp lưng là gì? Các quy định về C/O giáp lưng
- Due diligence là gì? Các hình thức Due Diligence khác nhau
- Valuation là gì? Các cách định giá doanh nghiệp phổ biến
- Chiếm dụng vốn là gì? Mục đích của chiếm dụng vốn
- Cơ cấu kinh tế là gì và các yếu tố ảnh hưởng?
- Vertical Marketing System VMS là gì và mục đích ra đời?
- Bẫy thu nhập trung bình là gì và chiến lược để vượt qua?
- Bảo lãnh guarantee là gì? Phân loại và ưu nhược điểm
- 6 câu hỏi phỏng vấn chuyên viên tuyển dụng dễ gặp nhất
- Vốn huy động là gì? Vai trò và cách huy động vốn phổ biến
- Capitalization là gì? Ý nghĩa và các yếu tố ảnh hưởng
- Marketplace là gì, khác gì với cửa hàng trực tuyến?
- Equity financing là gì? Phân loại, ưu và nhược điểm
- Assessment là gì? Các thuật ngữ liên quan đến assessment
- Absenteeism là gì và thường gặp trong những trường hợp nào?
- Layoff là gì và được sử dụng trong tình huống nào?
- TBT là gì và có vai trò gì trong thương mại quốc tế?
- Economies of scale là gì, lợi ích và giới hạn ra sao?
- Market economy là gì và ưu nhược điểm ra sao?
- Business communication là gì và làm sao để đạt hiệu quả cao?
- Phương pháp so sánh là gì và lợi ích của việc áp dụng?
- Bút tệ là gì? Các hình thái và vai trò của bút tệ
- Nhập khẩu ủy thác tiếng Anh là gì và những điều cần biết
- Bidding documents là gì và thường được sử dụng khi nào?
- Thuyết thị trường hiệu quả Efficient market hypothesis là gì?
- Định giá động dynamic pricing là gì, ưu nhược điểm ra sao?
- Vay tín chấp tiếng Anh là gì? Có gì khác so với vay đảm bảo?
- Downgrade là gì trong lĩnh vực chứng khoán?
- Đàm phán trong kinh doanh là gì? Cách để đàm phán thành công
- Chiến lược 5 whys là gì và cách áp dụng hiệu quả
- Employee turnover là gì? Nguyên nhân và giải pháp khắc phục
- Shareholders là gì? Đặc điểm và quyền lợi của shareholder
- Turnkey project là gì? Ưu nhược điểm của turnkey project?
- Holding period return là gì và công thức tính
- Quan điểm dựa trên nguồn lực Resource based view là gì?
- Ministry of Industry and Trade là gì, trách nhiệm ra sao?
- Leasing là gì? Vai trò và các điều khoản của Leasing
- Laissez faire là gì? Đặc điểm và cách áp dụng hiệu quả
- Thủ tục kiểm soát là gì và được ứng dụng thế nào?
- Equivalent Annual Cost EAC là gì? Ý nghĩa và công thức tính
- Nhà đầu cơ speculator là gì và có gì khác với nhà đầu tư
- Đơn vị sự nghiệp có thu là gì? Đặc điểm và phân loại
- Discounted cash flow là gì? Ưu và nhược điểm ra sao?
- Thâm hụt kép là gì? Mối quan hệ giữa thâm hụt kép và vàng
- Thu nhập chịu thuế tiếng Anh là gì và thuật ngữ liên quan
- Too big to fail là gì và cách để ngăn chặn
- Chi phí biến đổi variable cost là gì và các loại phổ biến
- Quyền được hưởng vesting là gì, lợi ích và bất lợi ra sao?
- Tài sản được quản lý AUM là gì và hoạt động ra sao?
- Quy mô sản xuất là gì? Cách lựa chọn quy mô sản xuất phù hợp
- Predictive analytics là gì và vì sao lại quan trọng?
- Operating lease là gì và có gì khác biệt với finance lease?
- Nhà bán lẻ là gì? Chức năng và vai trò của nhà bán lẻ
- Mô hình tăng trưởng kinh tế là gì và các loại hình nổi tiếng
- Kiểm tra chất lượng sản phẩm tiếng Anh là gì?
- Hostile takeover là gì? Dấu hiệu nhận biết và giải pháp
- Tìm hiểu forum seeding là gì và vai trò gì trong marketing
- Fiscal policy là gì? Ưu nhược điểm của fiscal policy
- Contingency plan là gì và thực hiện thế nào cho hiệu quả?
- Arithmetic mean là gì và các vấn đề liên quan thường gặp
- 7 cách mở đầu thư ứng tuyển nhàm chán nên tránh sử dụng
- Tách rời tương quan Decoupling là gì và diễn ra khi nào?
- General partner là gì, có gì khác so với Limited partner?
- Truy thu thuế tiếng Anh là gì và các khái niệm liên quan
- Penny là gì? Ưu nhược điểm của cổ phiếu penny
- Trái khoán tín dụng debenture là gì? Khác gì với trái phiếu?
- Par value là gì? Mệnh giá cổ phiếu và mệnh giá trái phiếu
- Mã số thuế Tax Identification Number là gì?
- Bảo hộ thương mại là gì? Tác động và cách thực hiện
- Financial accounting là gì? Khác gì so với kế toán quản trị?
- Công nghệ gen là gì? Ảnh hưởng của công nghệ gen
- Brand name là gì? Nguyên tắc đặt brand name hiệu quả
- Lean Startup là gì? Có lợi thế gì so với Startup?
- Lạm phát inflation là gì? Cách đo lường chỉ số lạm phát
- Chi phí dồn tích Accrued Expense là gì trong kế toán?
- Phân phối độc quyền Exclusive Distributor là gì?
- Free float là gì? Tại sao free float lại quan trọng?
- Tiếp thị đa cấp Multi level marketing MLM là gì?
- Khu chế xuất Export Proccessing Zone – EPZ là gì?
- Rào cản thương mại là gì? Các hình thức phổ biến và tác động
- Information system là gì, có đặc trưng và vai trò ra sao?
- Tìm hiểu hợp đồng lump sum là gì và ưu nhược điểm
- Hội nhập kinh tế quốc tế là gì? Lợi ích khi gia nhập ra sao?
- Mô hình kinh doanh Business Model là gì?
- Định chế tài chính là gì? Vai trò của định chế tài chính
- Nhóm ngành Sector là gì? Những thông tin cơ bản bạn cần biết
- Năng lực cốt lõi core competencies là gì và tiêu chí xác định
- Hợp đồng mua bán điện PPA là gì? Ưu nhược điểm ra sao?
- Quản trị rủi ro là gì? 5 bước quản trị rủi ro hiệu quả
- Third party là gì? Third party transaction là gì?
- Fixed cost là gì? Tác động của fixed cost đến lợi nhuận
- Capital goods là gì? Có gì khác so với Consumer goods?
- Áp dụng phương pháp Pomodoro để làm việc tại nhà hiệu quả
- 6 câu hỏi phỏng vấn ngân hàng khó và cách trả lời “ăn” điểm
- Sách trắng whitepaper là gì? Vai trò của whitepaper
- Tìm hiểu thông quan hải quan Customs Clearance là gì
- Pareto Chart là gì, có ý nghĩa như thế nào với doanh nghiệp?
- 5 Forces là gì? Lợi ích khi dùng mô hình 5 Forces
- Sức mạnh của kỹ năng kể chuyện trong Marketing
- Depreciation là gì và có gì khác so với Amortization?
- CPTPP là gì? Những lợi ích khi tham gia CPTPP
- Dividend Payout Ratio là gì? Công thức, ý nghĩa Payout Ratio
- Compliance Officer là gì? Nhiệm vụ công việc ra sao?
- Accountability là gì, có khác biệt gì với responsibility?
- Request for Information RFI là gì? Khi nào nên sử dụng RFI?
- JSC là gì? Tìm hiểu về cơ cấu tổ chức công ty cổ phần
- Trung vị là gì và có gì khác so với giá trị trung bình
- Bán chéo là gì? Lợi ích của bán chéo đối với doanh nghiệp
- Sản phẩm du lịch là gì, thành phần và đặc điểm cơ bản
- LIBOR là gì? Vai trò của Libor đến thị trường tài chính
- EPE là gì? Điều kiện và thủ tục thành lập doanh nghiệp EPE
- Outsourcing là gì? Lợi ích và hạn chế khi outsource
- Null hypothesis là gì, khác gì với alternative hypothesis?
- Remittance là gì và được thực hiện ra sao trong giao dịch?
- Exchange là gì trong thị trường chứng khoán?
- Coefficient of Variation là gì? Vai trò và ưu, nhược điểm
- NPV là gì? Ưu nhược điểm và công thức tính
- Khấu hao lũy kế Accumulated Depreciation là gì và cách tính
- Retained Earnings là gì và sử dụng thế nào cho hiệu quả?
- Động lực là gì? Vì sao cần tạo động lực cho nhân viên?
- Paid-up Capital là gì, có gì khác so với vốn điều lệ?
- Công ty offshore là gì? Ưu, nhược điểm của công ty offshore
- Truyền thông nội bộ là gì? Lợi ích và cách cải thiện
- Variance là gì? Công thức tính variance và ứng dụng
- Machine Learning là gì? Ứng dụng của Machine Learning
- Thông tin là gì? Các dạng thông tin trong doanh nghiệp
- Carbon footprint là gì? Cách đơn giản giảm khí thải carbon
- Confidence Interval là gì - khái niệm và cách tính chuẩn xác
- Mortgage là gì? Thế chấp và khoản vay khác nhau thế nào?
- Mục tiêu SMART là gì? Các ứng dụng và tầm quan trọng
- Comparative Advantage là gì? Cách xác định lợi thế so sánh
- Back office là gì? Tầm quan trọng và các vị trí liên quan
- Bình quân gia quyền là gì? Ứng dụng và cách tính chuẩn xác
- Kim ngạch là gì? Cách tính kim ngạch xuất khẩu
- Holding Company là gì? Ưu nhược điểm của Holding Company
- SWOT là gì? Vì sao cần tiến hành phân tích SWOT?
- Tài khoản đối ứng là gì, tầm quan trọng và mục đích sử dụng
- VN30 là gì? Giải đáp các thắc mắc liên quan đến VN30
- Tỷ lệ nợ xấu là gì? Mục đích và cách tính tỷ lệ nợ xấu
- Cost of goods sold là gì: định nghĩa và cách tính chính xác
- Chỉ số giá tiêu dùng CPI là gì? Ý nghĩa và cách xác định
- Data Flow Diagram là gì? Thành phần và các bước xây dựng
- Standard deviation là gì? Công thức tính và ứng dụng
- Lợi nhuận biên là gì? Công tính thức lợi nhuận biên
- Neural network là gì? Vai trò và ứng dụng của neural network
- Phạm vi dự án là gì? Tầm quan trọng và cách xác định
- Joint Venture là gì? Lợi ích của Joint Venture
- Tổng doanh thu là gì? Các loại doanh thu và cách tính
- Quy mô thị trường là gì? Tầm quan trọng và cách xác định
- P&L là gì? Các thành phần quan trọng của một P&L
- VN Index là gì? Tất tần tật thông tin cần biết về VN Index
- PCI là gì? Tất tần tật những lĩnh vực mà PCI biểu thị
- YTD là gì? Lợi ích và cách tính YTD cho doanh nghiệp
- Equity là gì? Tìm hiểu các hình thức equity trong tài chính
- Lead time là gì? Ý nghĩa, vai trò và các vấn đề liên quan
- End To End là gì? Vai trò và đặc điểm của quy trình đầu cuối
- Cash flow là gì? Cách giúp quản lý Cash flow hiệu quả
- Dự án là gì, tính năng và các bước thực hiện dự án
- Biểu đồ Gantt là gì? Lợi ích của biểu đồ Gantt trong quản lý
- Debit note là gì? Cách phân biệt Debit note và Credit note
- Thư xin việc cho sinh viên mới ra trường: 7 lỗi nên tránh
- Bank statement là gì? Mục đích và cách sử dụng
- Value là gì? Tìm hiểu ý nghĩa value trong kinh tế
- LLC là gì? Ưu và nhược điểm của công ty trách nhiệm hữu hạn
- Lợi nhuận gộp là gì? Cách tính lợi nhuận gộp đơn giản
- Ecommerce là gì? Các ưu và khuyết điểm của Ecommerce