Có thể nói “Bạn có sẵn sàng làm thêm giờ hay không?” là một trong những câu hỏi phỏng vấn mang đến cho người nghe đa dạng các cung bậc cảm xúc.

Một số ứng viên sẽ ngay lập tức bày tỏ sự phẫn nộ “Làm thêm giờ là không biết quý trọng nhân sự”.

Trong khi nhiều người khác thì tỏ ý muốn đàm phán: “Có tiền làm thêm giờ không? Có được bao ăn chiều không hoặc có được đi làm trễ vào ngày hôm sau không?”.

Cũng có người nhanh chóng thể hiện sự nhiệt tình: “Làm thêm giờ là cần thiết. Là thành viên của công ty, chúng ta có trách nhiệm làm việc hết sức mình vì sự phát triển chung”.

Nhiều người thậm chí còn giảng giải cho người phỏng vấn rằng “Làm thêm giờ chứng tỏ hoạt động của công ty có vấn đề, cơ cấu nhân sự hoặc cách sắp xếp công việc không hợp lý. Rồi nào là làm thêm giờ sẽ làm tăng chi phí vận hành, tiền điện nước…”

Và có thể có một vài ứng viên thẳng thắn “Tôi không thích làm thêm giờ”…

Có phải bạn đang hoang mang không biết giữa rất nhiều lựa chọn như thế này thì cách tốt nhất để trả lời là gì?

Trước khi trả lời, điều cần thiết là hiểu rõ lí do vì sao vấn đề  làm thêm giờ được đặt ra và người phỏng vấn muốn biết điều gì

Chị Kim Thanh có 10 năm kinh nghiệm ở vị trí tuyển dụng nhân sự chia sẻ: “Đôi khi HR hỏi câu này thực chất không phải là công ty thường xuyên phải làm thêm giờ mà là muốn biết sự nhiệt tình và thái độ của ứng viên đối với công việc. Từ câu trả lời, HR có thể biết bạn là người trả lương bao nhiêu làm bấy nhiêu hay xông xáo, hết mình vì công việc theo kiểu Đâu cần thanh niên có, đâu khó có thanh niên.  

Mặt khác, câu hỏi này cũng là cách HR tìm hiểu về sự phù hợp của ứng viên với công việc. Luôn có các vị trí đòi hỏi đầu tư nhiều thời gian và năng lượng, điển hình như ngành xây dựng, công nghệ… Hỏi như vậy sẽ giúp bạn chuẩn bị tinh thần. Mất lòng trước được lòng sau, mọi việc nên rõ ràng ngày từ đầu sẽ không gây khó xử về sau.

Hơn nữa, đây còn là cách để tìm hiểu về năng lực cá nhân. Thường xuyên làm thêm giờ thực chất là biểu hiện của hiệu quả công việc thấp. Nếu hiệu quả công việc cao và có thể hoàn thành mọi thứ trong thời gian sớm nhất thì cần gì phải làm thêm giờ? Đối với nhiều công ty coi trọng hiệu quả công việc thì câu hỏi này giúp họ loại bỏ sớm những ứng viên kém năng suất”.

“Trong một số ngành, việc làm thêm giờ là một thông lệ phổ biến, điều đó có nghĩa là nhà tuyển dụng cần một người sẵn sàng làm thêm giờ thay vì phản đối mạnh mẽ việc đó.”

Đừng vội vàng đưa ra câu trả lời gọn lỏn “Tôi không thích làm thêm giờ” hay thể hiện nhiệt huyết bằng cách “Em sẵn sàng tăng ca bất cứ lúc nào”

Nhiệt tình là tốt, nhanh nhẹn cũng tốt nhưng nhanh nhảu thì rất dễ sinh ra sai lầm. Chứng minh quyết tâm, nhiệt huyết của bản thân trước nhà tuyển dụng là điều nên làm nhưng không nên quá vội vàng mà cần suy nghĩ kỹ càng để đưa ra đáp án vẹn cả đôi đường.

Nếu bạn gặp một công ty tốt, chỉ đơn giản muốn thử lòng bạn thì chẳng sao. Nhưng thử nghĩ mà xem, nếu bạn đang đứng trước một công ty có truyền thống tăng ca ngày đêm mà không có chế độ lương ngoài giờ thì sẽ thế nào? Hẳn bạn sẽ ấm ức đến phát khóc vì phải tăng ca liên tục mà chẳng nhận được đồng xu nào cả. Việc làm thêm giờ lúc này không còn là vấn đề cống hiến nữa mà đã trở thành bóc lột sức lao động.

Cách trả lời thuyết phục xứng đáng nhận điểm A

Nhiều năm kinh nghiệm tiếp xúc với ứng viên, chị Kim Thanh kể về cách trả lời mà chị tâm đắc nhất.

“Nếu có nhu cầu khẩn cấp, tăng ca cũng được nhưng em không thích làm thêm giờ để chứng tỏ rằng mình làm việc chăm chỉ. Em muốn hạn chế việc làm thêm giờ bằng cách nâng cao hiệu quả công việc. Nếu do bản thân em không đảm bảo được tiến độ thì em sẽ chịu trách nhiệm làm thêm giờ để hoàn thành công việc và sẵn sàng chịu phạt vì làm ảnh hưởng đến công ty”.

“Em sẽ cố gắng hoàn thành hết nhiệm vụ được giao trong các ngày làm việc từ thứ 2 đến thứ 6, nghỉ ngơi thật tốt rồi nạp lại năng lượng để tuần sau tiếp tục làm việc hiệu quả. Nếu là công việc ngoài mô tả, em sẵn lòng làm ngoài giờ và cũng mong muốn được trả lương làm thêm theo đúng quy định”.

Bạn có thấy công thức chung của 2 ví dụ trên đây? Đó là nhấn mạnh rằng bạn có thể làm thêm giờ nếu công việc yêu cầu đồng thời cho thấy sự chủ động trong công việc bằng cách khẳng định với nhà tuyển dụng rằng, dù có tăng ca hay không thì bạn đảm bảo sẽ luôn hoàn thành công việc đúng deadline được giao, không làm chậm trễ tiến độ chung hay ảnh hưởng không tốt đến công việc những người khác. Nếu bạn đã có khả năng kiểm soát công việc của mình và hoàn thành nó một cách xuất sắc thì có lý do gì để bạn phải tăng ca liên tục? Với nhà tuyển dụng, câu hỏi về làm thêm giờ là một bài kiểm tra về khả năng chịu áp lực và tinh thần sẵn sàng làm việc của bạn; đối với bạn đó là sự lựa chọn về thái độ.

“Đối với việc làm thêm giờ trong thời gian dài mà không có lương hay bất cứ lợi ích nào khác, tôi tin rằng hầu hết mọi người sẽ phản đối. Nếu thỉnh thoảng phải làm thêm giờ, như xử lý các tình huống khẩn cấp, thậm chí tăng ca do người mới làm việc kém hiệu quả thì đây là điều hợp lý. Do đó, không cần phải rơi vào trầm tư, chỉ cần bình tĩnh thể hiện thiện chí của mình trong buổi phỏng vấn. Tất nhiên, nếu vì lý do thể chất hoặc hoàn cảnh gia đình không thể làm thêm giờ, bạn có thể thẳng thắn thể hiện mong muốn, nếu không, sau khi gia nhập công ty sẽ khó có thể làm việc lâu dài”, chị Thanh bày tỏ.

Trang Đoàn