Script là gì? Ưu nhược điểm và ứng dụng của Script hiện nay

Script là một trong những ngôn ngữ lập trình phổ biến trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Vậy Script là gì? Có mấy loại? Ưu nhược điểm và ứng dụng của ngôn ngữ Script ra sao? Cùng tìm hiểu chi tiết về Scrip qua bài viết dưới đây của CareerLink nhé.

Script là gì?

Scrip là một trong những nhân tố quan trọng không thể thiếu trong quá trình tối ưu các thao tác trên máy tính, xử lý khối dữ liệu lớn, tạo ứng dụng web động, tăng thứ hạng trên thanh tìm kiếm, tăng cường tính bảo mật cho người dùng…

“Script là tập hợp các hướng dẫn mà máy tính có thể làm theo để thực hiện một nhiệm vụ cụ thể”.

Để dễ hiểu, bạn có thể nghĩ về nó như một công thức nấu ăn cho bạn biết từng bước phải làm gì, từ các nguyên liệu cần thiết đến thời gian nấu nướng. Tương tự như vậy, script cho máy tính biết phải làm gì từng bước để hoàn thành một nhiệm vụ. 

Script là loại ngôn ngữ máy tính có thể thông hiểu, nhận biết và chạy trực tiếp các câu lệnh từ file nguồn mà không cần thông qua quá trình biên dịch.

Script thường được nhúng trực tiếp vào mã nguồn HTML của trang web và chạy trên máy tính của người dùng hoặc trên máy chủ của trang web để tạo ra các chức năng và tính năng động. 

Các loại Script được sử dụng phổ biến hiện nay

Ngôn ngữ kịch bản

Ngôn ngữ kịch bản là một dạng ngôn ngữ Script đặc biệt, được dùng để viết các tập lệnh cho các thiết bị công nghệ hoặc ứng dụng cụ thể. Các ngôn ngữ kịch bản phổ biến như Bash, Perl, Python…

– Bash: là một ngôn ngữ kịch bản có mã nguồn mở mạnh mẽ, phổ biến trong hệ thống Unix và Linux. Bash dùng để xử lý tệp, thực thi các tác vụ tự động và quản lý hệ thống.

– Perl: được dùng để xử lý văn bản và biểu đồ nhờ có một thư viện mạnh mẽ cho việc xử lý chuỗi.

Ngôn ngữ Script trên máy khách (Client-side)

Script máy khách sẽ được chạy trên máy khách hàng (thường sẽ là trình duyệt web) được dùng để tạo ra các hiệu ứng động hay hoạt động tương tác với người dùng… Các ngôn ngữ Script trên máy khách phổ biến bao gồm VBScript, JavaScript, ActionScript… Cụ thể:

– VBScript: thường được sử dụng để tạo ra các ứng dụng web, các ứng dụng dành cho máy tính hay các kịch bản tự động hóa.

– JavaScript: sử dụng phổ biến trong quá trình lập trình web nhằm thực hiện các tác vụ trình duyệt. JavaScript là một ngôn ngữ client-side nên có thể tương tác với HTML hay CSS.

– ActionScript: được dùng để tạo ra các hiệu ứng động, trò chơi và ứng dụng, các tương tác với người dùng…

Ngôn ngữ Script trên máy chủ

Script máy chủ sẽ được chạy trên máy chủ, dùng để xử lý những dữ liệu, tạo những nội dung động… Các ngôn ngữ Script trên máy chủ gồm Python, PHP, Ruby… Cụ thể:

– Python: đây là một ngôn ngữ đa dụng được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau như phát triển web, trí tuệ nhân tạo, khoa học dữ liệu và nhiều ứng dụng khác.

– PHP: đây là một ngôn ngữ lập trình trên máy chủ, được sử dụng phổ biến cho phát triển web, tương tác với cơ sở dữ liệu.

– Ruby: là một ngôn ngữ lập trình khá linh hoạt và dễ đọc, thường được sử dụng trong quá trình phát triển web bằng Ruby on Rails.

Script có những ưu, nhược điểm gì?

Cùng xem những ưu, nhược điểm của script là gì nhé. 

Ưu điểm của Script

– Dễ học và sử dụng: Do Script sử dụng các câu lệnh và cú pháp khá đơn giản, dễ hiểu nên những người mới học lập trình dễ tiếp thu và sử dụng.

– Không cần biên dịch: Bởi Script là một mã nguồn mở nên các thông tin không cần chuyển đổi thành tệp mã nhị phân, thường được thông dịch do trình thông dịch. Điều này làm cho cấu trúc và ngữ pháp của mã code dễ hiểu hơn, giúp tiết kiệm thời gian và công sức của lập trình viên. 

– Đa năng: có thể sử dụng Script trong nhiều lĩnh vực khác nhau, từ phát triển web, xử lý dữ liệu đến quản lý hệ thống và tự động hóa.

– Khả năng mở rộng: thường Script được sử dụng để mở rộng chức năng trong ứng dụng và phần mềm hiện có.

– Dễ dàng duyệt lỗi (debug): thường cho phép lập trình viên kiểm tra và sửa lỗi dễ dàng hơn nhờ tích hợp các công cụ hỗ trợ debug.

Nhược điểm của Script

Bên cạnh những ưu điểm đã kể trên thì ngôn ngữ kịch bản (Script) cũng còn tồn tại một số nhược điểm:

– Kém hiệu quả trong việc bảo mật: Mã nguồn của Script thường hiển thị ngay khi chạy và script được lưu dưới dạng văn bản, dễ truy cập nên việc bảo bảo mật dữ liệu có phần khó khăn.

– Hiệu suất thấp: Do hiệu suất của ngôn ngữ kịch bản thấp hơn so với các ngôn ngữ lập trình truyền thống khác bởi nó phải thông dịch mã nguồn trong thời gian chạy (runtime).

– Hạn chế trong quản lý bộ nhớ: đây là một nhược điểm tiếp theo của Script so với ngôn ngữ biên dịch mạnh mẽ như C/C++.

– Không phù hợp với các ứng dụng lớn và phức tạp: do câu lệnh và cú pháp của Script đơn giản nên sẽ không phù hợp cho các ứng dụng lớn đòi hỏi hiệu năng cao hoặc tính toán phức tạp.

Ứng dụng của ngôn ngữ Script 

Script được ứng dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực khác nhau, tiêu biểu phải kể đến:

– Phát triển website: Nhờ có nhiều ưu điểm như mở rộng tốt, đa chức năng, dễ gỡ lỗi… nên Script thường được dùng để phát triển website nhằm tạo ra các hiệu ứng động, các tương tác với người dùng,… 

– Phát triển ứng dụng: ngôn ngữ kịch bản Script cũng được sử dụng để mở rộng chức năng trên các ứng dụng, từ đó tạo ra các ứng dụng nhỏ, đơn giản mà không mất nhiều thời gian, công sức. 

– Tự động hóa: Bên cạnh hỗ trợ phát triển web, ứng dụng thì Script có khả năng mở rộng và tự động hóa cao nên thường được sử dụng để tạo ra các tác vụ lặp đi lặp lại nhằm tối ưu nguồn nhân lực và tài chính. 

– Tạo hiệu ứng động: Tạo hiệu ứng động trên website là ưu điểm nổi bật của Script. Tạo menu thả xuống, chuyển đổi hình ảnh động là những tính năng quan trọng của Script giúp website thân thiện, dễ tương tác với người dùng hơn. 

– Lọc và phân tích dữ liệu: Đây là một trong những tính năng của Script được đánh giá cao giữa hàng loạt ngôn ngữ máy tính thông minh. Từ các nguồn dữ liệu khác nhau, Script sẽ hỗ trợ lọc và phân tích dữ liệu để thuận tiện trong quá trình sử dụng. 

– Dùng để xử lý hình ảnh và âm thanh: Script cũng được ứng dụng rộng rãi trong quá trình xử lý ảnh, âm thanh nhằm đem đến cho người sử dụng những trải nghiệm tuyệt vời nhất.

– Tạo tương tác với người dùng: Để các website, ứng dụng trở nên thân thiện với người dùng hơn, các lập trình viên có thể dùng ngôn ngữ kịch bản để tạo ra các biểu mẫu, trò chơi… có tính tương tác cao. 

– Phát triển game: Nhờ ưu điểm câu lệnh và cú pháp đơn giản, dễ sử dụng, mở rộng nhanh chóng, đa năng và không cần gỡ lỗi thường xuyên nên Script được sử dụng để điều khiển logic các trò chơi và sự kiện. 

– Phần mềm văn phòng: Script cũng hỗ trợ các tác vụ khác nhau trong các ứng dụng văn phòng như tạo báo cáo tự động trong Excel. 

Mong rằng với các thông tin trên đây, bạn hiểu hơn về Script là gì. Nếu có nhu cầu tìm việc làm về lập trình hay các ngành nghề khác, hãy truy cập vào CareerLink để tham khảo các vị trí hấp dẫn nhé. 

Thúy Vui