Là tuyến đầu và xương sống của bất kỳ công ty du lịch nào, hướng dẫn viên du lịch sẽ đưa du khách đắm mình vào nền văn hóa của một vùng đất xa lạ, mang đến sự hấp dẫn cho các chuyến tham quan, khiến cho trải nghiệm của họ trở nên đáng nhớ để quay lại nhiều lần sau. Công việc này không chỉ là đọc các thông tin được viết sẵn trên một tờ giấy. Nếu bạn đang nghĩ đến việc theo đuổi sự nghiệp hướng dẫn viên du lịch, có một số phẩm chất bắt buộc mà bạn cần biết.

Phẩm chất không thể thiếu của những hướng dẫn viên du lịch thành công

“Hướng dẫn viên du lịch có trách nhiệm biến những chuyến đi có vẻ bình thường thành những trải nghiệm khó quên tràn đầy sự kỳ diệu, bất ngờ và niềm vui.”

Kỹ năng giao tiếp “thần sầu”

Loa phóng thanh có thể là người bạn tốt nhất của hướng dẫn viên du lịch, nhưng họ vẫn cần có kỹ năng giao tiếp siêu đẳng. Anh Đoàn Minh Hoàng, một hướng dẫn viên du lịch kỳ cựu cho biết: “Kỹ năng giao tiếp tốt là cốt lõi của một tour guide. Điều này là do họ không chỉ đơn thuần là trình bày lưu loát mà trước tiên phải hiểu những gì du khách đã biết về địa điểm, những gì họ quan tâm và sau đó kết hợp kỳ vọng của họ vào thông tin được cung cấp”.

Một khía cạnh quan trọng của giao tiếp là khả năng lắng nghe, hiểu và phản hồi theo cách duy trì sự quan tâm của những người tiếp nhận thông tin. Hướng dẫn viên cần chủ động lắng nghe để đảm bảo mọi du khách đều cảm thấy cởi mở và được lắng nghe. Đôi khi, du khách có thể hỏi những điều mà họ đã trả lời nhiều lần. Lúc này, họ cần giải đáp thắc mắc một cách bình tĩnh và vẫn dễ gần ngay cả khi chịu áp lực. Đây là một yêu cầu khá cao nhưng nó sẽ quyết định mức độ đáng nhớ của các chuyến tham quan.

Trí nhớ siêu ấn tượng

Giống như diễn viên, hướng dẫn viên du lịch cũng làm việc theo một kịch bản cụ thể, trong đó ghi rõ họ cần nói gì và làm gì ở thời điểm nào. “Cho dù đó là chuyến đi đến bảo tàng, khu di tích hay phòng trưng bày nghệ thuật, khả năng chia sẻ thông tin của hướng dẫn viên du lịch thực sự có thể tạo nên hoặc phá hỏng trải nghiệm tổng thể của du khách. Do đó, họ không chỉ cần nhớ rõ kịch bản của mình mà còn cần trình diễn trôi chảy một cách tự nhiên, giống như một người đang kể cho bạn của mình nghe một câu chuyện với đầy đủ cảm xúc, chứ không phải đơ ra như robot”, anh Hoàng khẳng định.

Anh cũng chia sẻ thêm “Tuy nhiên, khác một chút với các diễn viên, hướng dẫn viên du lịch cũng phải giỏi nhớ tên và khuôn mặt. Họ có thể nhanh chóng biến một chuyến tham quan từ trung bình trở thành đặc biệt hơn nếu có thể gọi tên và nhớ mặt từng du khách trong đoàn. Đây là loại tài năng chỉ có được khi có trí nhớ tuyệt vời”.

Khiếu hài hước ngang ngửa diễn viên hài

Du khách có mặt trong các chuyến tham quan có thể vì họ thích tìm hiểu về lịch sử và khám phá phong cảnh ngoạn mục nhưng chắc rằng họ sẽ nhanh chóng mất hứng thú khi thông điệp được trình bày theo cách khô khan, buồn tẻ, không có tiếng cười. Họ sẽ mất tập trung, chán nản và tệ hơn là dùng điện thoại để giải trí. Trái lại, khiến du khách cười lớn là cách để giúp họ có khoảng thời gian vui vẻ và nhận được đánh giá cực kỳ tích cực.

“Một chút hài hước sẽ mang lại sức sống cho bất kỳ chuyến tham quan nào, tăng đáng kể mức độ thú vị và giúp du khách thư giãn trong suốt chuyến đi. Chắc chắn, không phải tất cả chúng ta đều là người hài hước bẩm sinh, nhưng các hướng dẫn viên cần nỗ lực ghi nhớ một vài câu chuyện vui, nhất là những câu chuyện cười liên quan đến các địa điểm ghé thăm”, anh Hoàng nhận định.

Ứng biến nhanh nhạy

Một yếu tố khác hết sức cần thiết đối với các hướng dẫn viên du lịch là nhanh chóng đánh giá trạng thái tinh thần của nhóm và điều chỉnh chuyến tham quan để tạo ra trải nghiệm dễ chịu. Ví dụ, nếu đó là chuyến đi bộ hoặc đạp xe và điểm dừng cách đó 30 phút nhưng các thành viên đang gặp khó khăn do điều kiện thời tiết hoặc các vấn đề sức khỏe, hướng dẫn viên có thể quyết định nghỉ ngơi sớm để đảm bảo toàn bộ trải nghiệm không quá căng thẳng đối với nhóm. Đây là lý do tại sao kỹ năng ứng biến là một điểm cộng lớn cho một hướng dẫn viên. Họ phải có khả năng ứng biến khi cần và phản ứng nhanh với những tình huống bất ngờ bất kể điều gì xảy ra, thay vì tuân thủ nghiêm ngặt theo kịch bản hoặc hành trình.

“Để có thể đối phó với những điều bất ngờ trong chuyến đi cần có thời gian và trải nghiệm. Nhưng ngay cả khi mới bắt đầu, vẫn có một số điều bạn có thể học để dự đoán, chẳng hạn như luôn có kế hoạch B. Và trong suốt chuyến đi, hãy “thuận theo tự nhiên”, vui vẻ và tin vào bản năng của bạn”, anh Minh Hoàng gợi ý.  

Nhạy cảm về sự đa dạng của các nền văn hóa

Khi làm việc trong ngành du lịch, bạn sẽ gặp gỡ mọi người từ nhiều đất nước và vùng miền khác nhau. Đây là một đặc quyền vì bạn có thể tìm hiểu về các nền văn hóa mà không cần phải trực tiếp ghé thăm. Nhưng đi kèm với đó là trách nhiệm tôn trọng và thích nghi với sự khác biệt về văn hóa và chuẩn mực xã hội. Vì vậy, các hướng dẫn viên cần tìm hiểu khách đến từ đâu và thực hiện tìm kiếm nhanh trên Google để xem họ cần lưu ý điều gì, tránh những nhận xét hay hành vi xúc phạm nào. Theo anh Hoàng, một hướng dẫn viên nhạy cảm về văn hóa, hiểu và trân trọng những quan điểm đa dạng sẽ nâng cao trải nghiệm du lịch cho tất cả những người tham gia đồng thời thúc đẩy họ tìm hiểu và tôn trọng hơn các phong tục và truyền thống của địa phương.

Là một hướng dẫn viên du lịch, bạn có đặc quyền trở thành người kể chuyện, đại sứ và cầu nối văn hóa, làm phong phú thêm cuộc sống của du khách và để lại tác động lâu dài trong hành trình khám phá của họ. Con đường phía trước đôi khi có thể đầy thử thách, nhưng với việc rèn luyện các kỹ năng cùng niềm đam mê, sự kiên trì và tinh thần phiêu lưu, bạn có thể phát triển và thành công trong thế giới hướng dẫn viên du lịch đầy thú vị và năng động này.

Ngọc Quyên