Due diligence là gì? Các hình thức Due Diligence khác nhau

Due Diligence là gì? Trong Due Diligence bao gồm những gì?,… là những vấn đề thắc mắc của nhiều người. Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ cung cấp một số thông tin để giúp bạn đọc hiểu được khái niệm Due Diligence một cách tổng quan nhất.

Due Diligence là gì?

Trước khi một nhà đầu tư có ý định tham gia đầu tư vào một dự án hoặc doanh nghiệp, cân nhắc trao đổi mua bán sản phẩm với một đơn vị khác, họ thường tiến hành nghiên cứu và rà soát rất kỹ càng. Điều này nhằm giúp nhà đầu tư đánh giá khả năng thành công từ thương vụ đó như thế nào. Hoạt động này trong lĩnh vực Kinh tế thị trường gọi là Due Diligence (DD) hay có thể hiểu là thẩm định chuyên sâu.

“Mục đích của thẩm định chuyên sâu là cung cấp số liệu chính xác nhất về hoạt động thường niên, hiệu quả của doanh nghiệp hoặc dự án nào đó. Dựa vào đó bên mua có thể xác định giá trị của doanh nghiệp cũng như nhận diện những rủi ro có thể xảy ra.”

Thời gian thẩm định thường trong vòng 1 tháng, tuy nhiên có thể thay đổi tùy vào mức độ phức tạp của giao dịch hoặc có thể được gia hạn trong một vài tình huống thích hợp. Điều này phải được bên mua và bên bán thỏa thuận và tôn trọng nguyên tắc bảo mật trước khi quá trình thẩm định bắt đầu. Phần lớn thông tin được lấy từ người bán, tức doanh nghiệp nên họ cần hạn chế vấn đề lộ thông tin.

Không chỉ đề cập đến việc thẩm định một doanh nghiệp hay dự án mà Due Diligence còn chỉ việc kiểm tra một cá nhân trước khi ký một hợp đồng nào đó. Điều này liên quan đến thuật ngữ Customer due diligence.

Customer due diligence là gì?

Customer due diligence hay Thẩm định khách hàng (CDD) là quy trình được các tổ chức tài chính sử dụng để thu thập và đánh giá thông tin liên quan về khách hàng tiềm năng.

Các hình thức Due Diligence

Khi người mua, tức nhà đầu tư cần tiến hành đầu tư vào một doanh nghiệp, họ sẽ tiến hành thẩm định chuyên sâu và đánh giá doanh nghiệp đó. Các nhà đầu tư hoặc các đơn vị quản trị sẽ có những giả định cũng như những tiêu chí riêng để quyết định một doanh nghiệp có phù hợp với mục đích đầu tư hay không.

Tùy vào điều kiện của từng nhà đầu tư mà họ có thể yêu cầu doanh nghiệp thẩm định theo các hình thức như: Thẩm định tài chính (Financial Due Diligence), Thẩm định thương mại (Commercial Due Diligence), Thẩm định pháp lý doanh nghiệp (Legal Due Diligence),…

Bên cạnh đó, cũng có một số mảng cần rà soát riêng như: Thẩm định thuế (Tax Due diligence), Thẩm định hệ thống công nghệ thông tin (IT Due Diligence), Thẩm định tài sản trí tuệ (Intellectual Property Due Diligence). Song, các doanh nghiệp vừa và nhỏ tại thường gặp nhiều vấn đề về quá trình Thẩm định pháp lý.

Dưới đây là một số thông tin cụ thể về những hình thức Due Diligence, nhà đầu tư có thể tham khảo xem mình cần thực hiện những mảng thẩm định nào trước khi đầu tư vào doanh nghiệp.

Thẩm định tài chính – Financial Due Diligence (FDD)

Tthẩm định tài chính hay Financial Due Diligence là gì? Thẩm định tài chính tập trung vào việc rà soát và xác minh các thông tin liên quan đến tài chính của doanh nghiệp do doanh nghiệp cung cấp, chẳng hạn như thu nhập, tài sản ròng, dòng tiền, khoản vay, công nợ, thuế, chính sách lương thưởng, kế hoạch tài chính… Dựa vào đó có thể đưa ra kết luận, đánh giá các hoạt động kinh doanh cơ bản của doanh nghiệp có thực sự hiệu quả hay không.

Trên thực tế, nhà đầu tư thường sẽ không tự tiến hành thẩm định tài chính mà họ sẽ thuê một đơn vị thẩm định uy tín để hỗ trợ thực hiện công việc này. Lưu ý quá trình này sẽ có thể thu thập tất cả các nguồn thông tin có liên quan đến tài chính, đặc biệt là các danh mục trọng yếu như chi phí và doanh thu, chủ yếu từ nội bộ.

Thẩm định thương mại – Commercial Due Diligence (CDD)

CDD là từ viết tắt của Commercial Due Diligence tức là thẩm định thương mại. Quá trình thẩm định này tập trung vào môi trường kinh doanh mà doanh nghiệp mục tiêu đang hoạt động. CDD có thể bao gồm một số hoạt động như đánh giá khách hàng, đánh giá đối thủ cạnh tranh, đánh giá các giả định sử dụng sản phẩm – hàng hóa hay dịch vụ trong việc xây dựng kế hoạch kinh doanh của doanh nghiệp.

CDD được coi là quá trình thẩm định bổ sung cho FDD vì nó chỉ ra rõ tương lai phát triển của công ty.

Các loại phân tích thông tin cần thiết khi thẩm định CDD bao gồm:

Phân tích SWOT (Strengths – Weaknesses – Opportunities – Threats): kết quả phân tích sẽ cho thấy điểm mạnh – điểm yếu – cơ hội – thách thức của chủ thể khi hoạt động trong môi trường doanh nghiệp.

Phân tích KPCs (Key Purchase Criterion): tức là những tiêu chí mà khách hàng sẽ cân nhắc để lựa chọn sản phẩm của công ty.

Phân tích CSFs (Critical Success Factors): CSFs là điều mà một doanh nghiệp phải có để hoàn thành các chiến lược mang tính mục tiêu của họ.

Phân tích dự báo (Forecast): trong phân tích dự báo, đơn vị phân tích sẽ nêu ra một số quan điểm về tương lai phát triển của công ty cũng như khả năng thành công khi triển khai một dự án/sản phẩm nào đó. Bên cạnh đó còn đối chiếu tốc độ phát triển của doanh nghiệp so với tốc độ tăng trưởng của thị trường.

Thẩm định về pháp lý – Legal Due Diligence (LDD)

LDD là quá trình thẩm định pháp lý nhằm tìm hiểu, rà soát những thông tin pháp lý và đánh giá những rủi ro pháp lý mà doanh nghiệp có thể phải đối mặt. Nhất là đối với những doanh nghiệp Startup đang cần thu hút đầu tư thì việc thẩm định lại càng quan trọng hơn.

Trên thực tế, không ai mong muốn đầu tư vào doanh nghiệp mới, lại không đủ tính minh bạch. Nếu phát hiện các lỗ hổng về mặt pháp lý trong doanh nghiệp có thể kéo dài thêm thời gian thỏa thuận giữa bên bán và bên mua.

Sau đây là một số vấn đề liên quan đến thẩm định pháp lý mà nhà đầu tư cần cân nhắc: (1)  hồ sơ thành lập và hoạt động của doanh nghiệp; (2) vốn và chủ sở hữu; (3) nhân sự quản lý và cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp; (4) hợp đồng giao dịch; (5) hợp đồng giao dịch; (6) kiểm kê thuế và kế toán; (7) điều kiện, giấy phép kinh doanh,…

Due Diligence Meeting là gì?

Bên cạnh hiểu được khái niệm Due Diligence là gì thì nhà đầu tư cũng cần cân nhắc thực hiện Due Diligence Meeting sau khi kết thúc thời gian thẩm định.

Cuộc họp này là một phần trong chuỗi Due Diligence để đánh giá lại cả quả trình thẩm định. Về nguyên tắc, đây là cơ hội cuối cùng để các nhà đầu tư đưa ra quyết định về vấn đề đầu tư. Trong trường hợp nhà đầu tư cảm thấy có dấu hiệu kém lạc quan trong quá trình thực hiện Due Diligence thì có thể rút lại quyết định đầu tư.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến chủ đề Due Diligence cũng như các hình thức tiến hành thẩm định chuyên sâu. Bất kể nhà đầu tư lựa chọn hình thức thẩm định hay phạm vi thẩm định Due Diligence là gì thì cũng phải chuẩn bị thật kỹ càng vì nó ảnh hưởng đến khả năng thành công của hoạt động đầu tư.

Pha Lê