Downgrade là gì trong lĩnh vực chứng khoán?

Tìm hiểu chính xác downgrade là gì trong hoạt động doanh nghiệp sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan hơn về sự phát triển của doanh nghiệp.

Downgrade là gì?

Downgrade được hiểu là sự hạ cấp. Còn trong thuật ngữ trong lĩnh vực kinh doanh thì downgrade được nhắc đến như sự xuống hạng của một loại chứng khoán cụ thể theo quan điểm của các nhà phân tích.

Nói cách khác, tình huống này diễn ra khi các nhà phân tích cảm thấy rằng triển vọng của loại chứng khoán hoặc tài sản cụ thể nào đó trong tương lai sẽ bị giảm xuống so với lúc đầu, thường là do sự thay đổi trong các hoạt động vận hành của doanh nghiệp cũng như triển vọng trong tương lai ngành. Trong trường hợp này có thể hiểu downgrade là ngược lại với upgrade (lên hạng).

Upgrade là gì?

Upgrade hay nâng hạng cổ phiếu có nghĩa là một nhà phân tích đã thay đổi xếp hạng của họ từ bán sang nắm giữ hoặc từ nắm giữ sang mua, cho thấy rằng họ đã trở nên lạc quan hơn về triển vọng của cổ phiếu.

Lý do xảy ra downgrade là gì?

Lý do dẫn đến tình trạng downgrade cũng có thể nói là do tình hình hoạt động của doanh nghiệp không được tốt như mong đợi. Yếu tố này sẽ tác động đến vốn chủ sở hữu và vòng nợ của doanh nghiệp không ổn định, từ đó khiến giá trị công ty đi xuống. Trong trường hợp này coi như công ty đã rơi vào hoàn cảnh downgrade – xuống hạng.

Ngoài việc bị xuống hạng hoàn toàn, các tổ chức xếp hạng tín dụng và định giá vốn cổ phần đều sẽ tiến hành công bố danh sách theo dõi hoặc các danh sách tương tự cho thấy cổ phiếu của một công ty có khả năng bị xuống hạng. Các nhà đầu tư và chủ nợ đều theo dõi sát sao những thay đổi có tính chất định hướng đối với chứng khoán hoặc triển vọng kinh doanh.

“Downgrade xảy ra khi các nhà phân tích tin rằng có tín hiệu xấu so với khuyến nghị ban đầu, thường là do sự thay đổi đáng kể và cơ bản trong các hoạt động của doanh nghiệp, triển vọng tương lai hoặc ngành nghề.”

Cách thức hoạt động của downgrade

Sự tụt hạng cổ phiếu xảy ra khi một nhà phân tích chuyển từ mua sang nắm giữ hoặc từ nắm giữ sang bán, cho thấy rằng cơ hội mang lại lợi nhuận từ một cổ phiếu đã hạ nhiệt.

Khi một cổ phiếu bị tụt hạng, nó có thể thúc đẩy các nhà giao dịch bán cổ phiếu đó với giả định rằng những người khác cũng sẽ làm như vậy. Kết quả chung của việc bán này có thể đẩy giá cổ phiếu xuống thấp, đôi khi đáng kể.

Sự tụt hạng có thể gây nhức nhối cho các nhà đầu tư sở hữu một cổ phiếu cụ thể, vì nó thường dẫn đến giá cổ phiếu thấp hơn. Nhưng đối với các nhà đầu tư dài hạn không đồng ý với kết luận của nhà phân tích, mức giá thấp hơn mang lại cơ hội mua cổ phiếu với giá chiết khấu, có khả năng tăng lợi nhuận nếu nhà phân tích sai.

Ảnh hưởng của downgrade đối với doanh nghiệp

Cổ phiếu giảm giá

Việc chứng khoán doanh nghiệp bị rơi vào tình trạng tụt hạng thì các thông tin định tính và định lượng sẽ kích hoạt để làm giảm giá trị tài chính của loại chứng khoán đó. Hạn chế lớn nhất của vấn đề này là làm tăng chi phí vốn của doanh nghiệp, đối với cả phần vốn chủ sở hữu và phần nợ. Từ đó làm giá cổ phiếu bị rớt xuống ngay lập tức, dĩ nhiều đây là điều không doanh nghiệp nào mong muốn xảy ra.

Xếp hạng tín dụng giảm

Trên thực tế, nếu cổ phiếu của doanh nghiệp bị tụt hạng thì cũng sẽ ảnh hưởng đến xếp hạng chứng khoán/tài sản của nó trên thị trường. Và những tổ chức thực hiện nghiên cứu sẽ tiến hành phân loại doanh nghiệp ở vị trí “MUA”, “GIỮ” hay “BÁN” dựa trên mức xếp hạng này.

Nợ của doanh nghiệp cũng có hệ thống đánh giá xếp hạng riêng, khi một trái phiếu bị xuống hạn thì nó có thể chuyển vị trí từ hạng “A” sang hạng “BBB”.  Đôi khi danh mục đầu tư trái phiếu bị hạn chế về loại nợ mà doanh nghiệp có khả năng nắm giữ dựa trên xếp hạng của các khoản nợ. Trong trường hợp nợ được xếp hạng “BBB” trở lên thì vẫn được coi là mức xếp hạng có thể đầu tư.

Nếu để tác động nghiêm trọng đến giá và triển vọng của một trái phiếu cụ thể nào đó thì có thể làm mức độ tín dụng xuống hạng từ “BBB” là cấp đầu tư, xuống thành “BB” tức cấp dưới mức có thể đầu tư.

Bất cứ danh mục đầu tư nào được ủy thác giữ khoản nợ của mức đầu tư trở lên sẽ không được phép tiếp tục nắm giữ loại trái phiếu đó. Đồng thời, trái phiếu hoàn toàn có thể bị xuống hạng nếu các thông tin cơ bản của doanh nghiệp phát hành nó có chiều hướng xấu đi.

Mức đầu tư cổ phiếu suy yếu

Đây có thể được xem là điều hiển nhiên và là hệ lụy của 2 ảnh hưởng trên vì doanh nghiệp đã không còn xây dựng được lòng tin đủ để các nhà đầu tư có thể tin tưởng và xuống tiền cho cổ phiếu, trái phiếu nói chung. Nhà phân tích hoàn toàn đủ khả năng giảm xếp hạng một cổ phiếu từ mức “Nên mua” thành “Nên bán” sau khi doanh nghiệp thông cáo chính thức về thông tin về hoạt động giao dịch của công ty.

Dựa vào các kết quả này, nhà phân tích sẽ đưa ra các khuyến nghị về thị trường cổ phiếu để giúp khách hàng hoặc nhà đầu tư của mình có cái nhìn khái quát về hiệu suất dự kiến của một loại chứng khoán. Cổ phiếu cũng có thể bị xuống hạng nếu các yếu tố cơ bản của doanh nghiệp phát hành suy giảm, hoặc do thị trường hiện tại hoặc môi trường vĩ mô không ủng hộ ngành kinh doanh của doanh nghiệp ấy.

Ngoài ra, các đề xuất này có thể được điều chỉnh khi có thông tin mới, ví dụ như giá của cổ phiếu hoặc dữ liệu mới được công bố trong báo cáo tài chính của doanh nghiệp ở các kỳ. Do vậy, doanh nghiệp cần hết sức lưu ý khi cổ phiếu có dấu hiệu xuống hạng hoặc đã bị xuống hạng trong một khoảng thời gian.

Làm thế nào để hạn chế rủi ro với tình trạng downgrade?

Ngoài việc hiểu được khái niệm downgrade là gì, bạn cũng có thể tìm hiểu được những phương thức có thể hạn chế vấn đề này.

Đối với doanh nghiệp đang phát hành cổ phiếu: hiểu được tầm quan trọng của vấn đề hoạt động ổn định và mức độ tín dụng trên bảng xếp hạng tín dụng chung. Doanh nghiệp cần phải có những giải pháp can thiệp kịp thời để hạn chế tình trạng dư nợ xấu, chậm thuế, huy động vốn, thanh toán quốc tế… Tất cả những vấn đề này có thể khiến xếp hạng một cổ phiếu của doanh nghiệp từ mức “Nên mua” thành “Nên bán”.

Đối với người đầu tư đang nắm giữ cổ phiếu: khách hàng hoặc nhà đầu tư đang nắm giữ cổ phiếu của các doanh nghiệp nên chú ý cập nhật thông tin liên tục từ các đơn vị xếp hạng tín dụng để xem xét về khả năng của doanh nghiệp ấy.

Trong trường hợp doanh nghiệp đã rơi xuống mức tối thiểu có thể đầu tư, tức mức “BBB” thì nên cân nhắc xem có nên bán hay không. Các thông tin có thể mang tính chất tham khảo nhưng các nhà đầu tư vẫn nên lưu ý về mục đích đầu tư (dài hạn hay ngắn hạn) để có thể đưa ra một quyết định chính xác nhất.

Hy vọng với những thông tin liên quan đến khái niệm downgrade là gì trên đây đã giúp các bạn hiểu được thuật ngữ này cũng như những ảnh hưởng của nó đến hoạt động doanh nghiệp trong việc phát hành cổ phiếu nói chung.

Pha Lê