Lạm phát inflation là gì? Cách đo lường chỉ số lạm phát

Lạm phát inflation là gì, xảy ra khi nào và gây ảnh hưởng như thế nào… Tất cả sẽ được giải đáp ngay sau đây.

Inflation là gì?

Inflation có nghĩa là lạm phát là sự gia tăng ổn định của giá cả hàng hóa và dịch vụ theo thời gian. Nó làm giảm giá trị của các đơn vị tiền tệ, dẫn đến hậu quả như chi phí sinh hoạt cao hơn.

Lạm phát xảy ra khi chi phí hàng hóa và dịch vụ trong nền kinh tế tăng lên trong một thời gian dài. Tuy nhiên, việc phân biệt lạm phát thực tế chỉ với một bước nhảy giá có thể trở nên khá khó khăn – bởi vì cả hai đều khác nhau.

Lạm phát không xảy ra trong một sớm một chiều và nó cũng không xảy ra khi chi phí của một hàng hóa hoặc dịch vụ cụ thể tăng lên. Giả sử bạn đi đến cửa hàng tạp hóa và mua một chục trứng gà giá 30 ngàn. Sau đó, vào tuần tiếp theo, cùng một sản phẩm đó bây giờ là 45 ngàn. Chỉ điều đó không được tính là lạm phát, vì giá cả trong hệ thống tài chính liên tục biến động.

Lạm phát là một yếu tố ảnh hưởng đến cuộc sống của mọi người, ngay cả khi họ không nhận thức được điều đó. Khi giá cả tăng quá nhiều hoặc giá tăng nhưng tiền lương thì không, mọi người sẽ thấy ảnh hưởng tiêu cực đến sức mua và chất lượng cuộc sống của họ. Đó là cách lạm phát tức thời nhất ảnh hưởng đến tất cả chúng ta.

“Lạm phát là sự suy giảm sức mua của một loại tiền nhất định theo thời gian.”

Ưu và nhược điểm của lạm phát inflation là gì?

Lạm phát cao gây ra một loạt các hậu quả tiêu cực cho các nền kinh tế. Khi tiền lương không thể theo kịp với tốc độ lạm phát của giá bán lẻ, thì sức mua của các loại tiền lương đó sẽ giảm xuống.

Đây là một thách thức đặc biệt đối với các gia đình có thu nhập thấp, những người mà bất kỳ sự tăng giá nào cũng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Mặt khác, nhu cầu tăng lương của người lao động có thể dẫn đến tăng chi phí lao động, dẫn đến lợi nhuận thấp hơn cho doanh nghiệp. Tất cả những tác động này của lạm phát có thể tạo ra mức độ bất ổn cao trong nền kinh tế, dẫn đến giảm đầu tư từ các nhà kinh doanh.

Tuy nhiên, lạm phát không phải lúc nào cũng là một điều xấu. Vậy ưu điểm của inflation là gì? Trên thực tế, một nền kinh tế ổn định cần một mức lạm phát ổn định. Các nhà kinh tế hiểu rằng trong khi lạm phát cao là một mối nguy hiểm thực sự, thì lạm phát thấp cũng nguy hiểm.

Cũng giống như lạm phát cao có thể dẫn đến lãi suất cao vĩnh viễn, lạm phát thấp có thể dẫn đến lãi suất thấp vĩnh viễn. Lãi suất thấp vĩnh viễn hạn chế khả năng gia tăng sức mạnh của nền kinh tế trong những thời điểm rất tồi tệ, có thể dẫn đến những đợt suy thoái sâu và kéo dài.

Lạm phát được đo lường như thế nào?

Công thức đo lường lạm phát

Tỷ lệ lạm phát = (Giá trị chỉ số CPI cuối cùng / Giá trị CPI ban đầu) x 100

Giả sử bạn muốn biết sức mua 10.000 ngàn đồng đã thay đổi như thế nào trong khoảng thời gian từ tháng 9 năm 2000 đến tháng 9 năm 2021. Bạn có thể tìm thấy dữ liệu chỉ số giá trên các cổng thông tin khác nhau dưới dạng bảng. Từ bảng đó, chọn số liệu CPI tương ứng trong hai tháng nhất định. Vào tháng 9 năm 2000, nó là 119,0 (giá trị CPI ban đầu) và vào tháng 9 năm 2021, nó là 252,439 (giá trị CPI cuối cùng)

Áp dụng vào công thức sẽ có: (252,439/119,0) x 100 = 212,11%

Vì bạn muốn biết 10.000 đồng vào tháng 9 năm 200 sẽ trị giá bao nhiêu vào tháng 9 năm 2021, hãy nhân tỷ lệ lạm phát phần trăm với số tiền để nhận được giá trị đô la đã thay đổi: 212,11% x 10.000 = 21.211

Về cơ bản, nếu bạn mua một hàng hóa trị giá 10.000 đồng vào năm 2000, thì cùng một giỏ đó sẽ khiến bạn mất 21.211 đồng vào tháng 9 năm 2021.

Sự khác biệt giữa lạm phát và giảm phát là gì?

Lạm phát âm – hay giảm phát – xảy ra khi cung hàng hóa hoặc dịch vụ cao hơn cầu đối với hàng hóa hoặc dịch vụ đó. Điều này thường xảy ra bởi vì người tiêu dùng có ít tiền hoặc tín dụng hơn họ trước đây. Điều này dẫn đến việc giảm giá hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng.

Một ví dụ tuyệt vời về giảm phát là cuộc đại suy thoái, trong đó giá vốn hàng hóa giảm do mọi người không tiếp cận được tiền hoặc tín dụng do thất nghiệp, thị trường chứng khoán sụp đổ và các yếu tố khác.

Cách bảo vệ tiền của bạn khỏi lạm phát

Cổ phiếu có xu hướng là nơi trú ẩn an toàn khỏi lạm phát, do các công ty có thể vượt qua sự tăng giá của họ. Nhìn chung, bạn nên tránh gửi quá nhiều tiền mặt vào các khoản đầu tư có thu nhập cố định, chẳng hạn như trái phiếu.

Một chiến lược có lợi khác có thể là kết hợp trái phiếu được chỉ số lạm phát, phổ biến nhất là Chứng khoán Bảo vệ Lạm phát Kho bạc (TIPS). Họ trả lãi suất cố định sáu tháng một lần và điều chỉnh lạm phát trên cơ sở nửa năm một lần, áp dụng cho mệnh giá của trái phiếu, thay vì lợi tức của nó.

Mặc dù lạm phát cao hơn có vẻ là thời điểm không thích hợp để ưu tiên tiết kiệm, nhưng việc xây dựng quỹ khẩn cấp cho các khoản chi tiêu của bạn từ sáu đến chín tháng vẫn là một ý tưởng khôn ngoan, vì sự bất ổn kinh tế gia tăng cùng với lạm phát.

Nhưng sau đó, môi trường lạm phát cao hơn là thời điểm đặc biệt quan trọng để đảm bảo rằng bạn bắt đầu tìm kiếm lợi tức tốt hơn – đặc biệt là đối với người tiêu dùng, những người đang mất sức mua.

Inflation là gì và các vấn đề liên quan đã được giải đáp qua nội dung trên đây, hi vọng bạn đã có thêm các kiến thức kinh tế hữu ích.

Trâm Nguyễn