Mindmap là gì? 5 bước tạo sơ đồ tư duy hiệu quả

Dù đã ứng dụng mindmap rất nhiều trong học tập và làm việc, nhưng bạn đã thực sự hiểu rõ mindmap là gì cũng như cách để tạo mindmap hiệu quả. Mời bạn hãy đọc ngay bài viết dưới đây để có câu trả lời nhé!

Sơ đồ mindmap là gì?

Mindmap hay tiếng Việt là sơ đồ tư duy – phương pháp ghi chép giúp tối ưu hóa để tận dụng được khả năng ghi nhớ của trí não. Nhờ có phương pháp này mà chúng ta có thể nắm được vấn đề, nội dung, liên kết được những đối tượng đơn lẻ. Mindmap là cách trình bày lý tưởng, vận dụng sự sáng tạo để làm độc đáo, nổi bật lên những thông tin để bộ não ghi nhớ nhanh hơn.

Mindmap sẽ sử dụng giản đồ, keywords và những đường nối, mũi tên …với những quy tắc nhất định nhưng tương đối dễ hiểu để xây dựng lên một bức tranh tổng quát các thông tin giúp bạn ghi nhớ lại những chi tiết một cách dễ dàng.

Sơ đồ tư duy mindmap được sử dụng cho bất kỳ công việc tư duy hay học tập nào cần phải ghi nhớ. Hoặc có thể dùng để lên kế hoạch, xây dựng thói quen hoặc nghiên cứu một chủ đề nào đó.

Bản đồ tư duy mindmap là một cách đồ họa để thể hiện các ý tưởng và khái niệm. Nó là một công cụ tư duy trực quan giúp cấu trúc thông tin, giúp bạn phân tích, lĩnh hội, tổng hợp, ghi nhớ và tạo ra những ý tưởng mới tốt hơn.

“Mindmap là một công cụ tư duy trực quan được sử dụng để nắm bắt thông tin và ý tưởng. Bản đồ tư duy bắt đầu với ý tưởng trung tâm (chủ đề sẽ được khám phá) và phân nhánh thành các chủ đề chính và phát triển thêm các ý tưởng tỏa ra từ trung tâm.”

Các loại mindmap phổ biến

Sơ đồ bong bóng (Bubble Map)

Sơ đồ này có một vòng tròn (bong bóng) ở trung tâm mô tả ý chính và bao quanh là các vòng tròn khác mô tả các ý bổ sung.

Sơ đồ bong bóng đôi (Double Bubble Map)

Đây là sơ đồ có 2 bong bóng nhằm mục đích so sánh sự khác biệt hoặc giống nhau của hai vấn đề. Phần giao nhau của 2 bong bóng bao gồm các điểm giống nhau.

Sơ đồ cây (Tree Map)

Giống như một cái cây, tree map như một thân cây thẳng (đại diện cho ý chính) và nhiều nhánh (các chủ đề phụ).

Sơ đồ luồng (Flow Map)

Sơ đồ này được dùng để mô tả về một quá trình, tiến trình hoặc các bước thực hiện.

Sơ đồ đa luồng (Multi Flow)

Bên trái là các nguyên nhân khiến vấn đề nào đó xảy ra, bên phải là hậu quả của sự kiện đó.

Sơ đồ dấu ngoặc (Brace Map)

Giống như tree map theo hướng nằm ngang, sơ đồ dấu ngoặc liệt kê tất cả các mặt của một vấn đề và mối quan hệ giữa chúng. Sơ đồ dấu ngoặc có thể giúp chúng ta hiểu các số liệu nhỏ tạo nên số liệu lớn như thế nào, hoặc cách tạo một trang web ra sao.

Lợi ích của mindmap là gì?

Với sự phổ biến của sơ đồ tư duy trong nhiều lĩnh vực, nhiều người có thể thắc mắc lợi ích của mind mapping là gì.

Tăng sự sáng tạo và tập trung

Mindmap sẽ kích thích sự sáng tạo và tư duy linh hoạt của bạn nhờ việc sử dụng các từ khóa và hình ảnh. Các nội dung này sẽ được kết nối với nhau một cách đầy sáng tạo và có thể tăng khả năng liên kết giữa các ý tưởng. Ngoài ra mindmap còn giúp bạn giảm thiểu được sự rối loạn trong suy nghĩ để tập trung vào những ý tưởng quan trọng. Nhờ việc sắp xếp các thông tin theo dạng cây nên việc nhớ thông tin và liên kết ý tưởng cũng trở nên dễ dàng hơn.

Tăng khả năng ghi nhớ và học tập

Sử dụng mindmap sẽ giúp bạn tổ chức và phân tích thông tin một cách logic, trược quan hơn. Các thông tin được tóm tắt và sắp xếp một cách khoa học, rõ ràng sẽ giúp bạn kết nối các ý tưởng với nhau một cách logic và tự nhiên. Điều này góp phần tăng khả năng ghi nhớ và học tập hiệu quả.

Tăng khả năng lập kế hoạch và tổ chức công việc

Việc lập kế hoạch và xây dựng định hướng trong công việc sẽ trở nên trực quan hơn nhờ có sơ đồ tư duy. Bạn có thể tạo ra các mục tiêu và công việc cụ thể từ mindmap sau đó liên kết chúng lại với nhau để tạo ra được kế hoạch toàn diện nhất.

Ngoài ra khi sử dụng mindmap người dùng có thể sắp xếp thông tin hoặc các công việc theo thứ tự ưu tiên và phân bổ chúng vào khoảng thời gian hợp lý với những hoạt động cụ thể. Điều này sẽ giúp tổ chức công việc một cách hiệu quả, khoa học.

Giảm stress và tăng năng suất

Nhờ vào việc trình bày dữ liệu bằng các hình ảnh trực quan, người đọc sẽ dễ hình dung, hiểu và nhớ được những ý chính. Điều này sẽ giảm được sự phân tán và rối loạn thông tin để người đọc cảm thấy thoải mái, tự tin hơn khi học tập hay làm việc. Việc tạo ra một bản tóm tắt các nội dung cần làm cũng góp phần giúp người đọc hiểu được điểm chính về chủ đề đang xử lý, tiết kiệm thời gian và năng lượng. Đây cũng là nội dung trả lời cho câu hỏi lợi ích của mindmap là gì.

5 bước tạo sơ đồ tư duy hiệu quả

Dù làm làm mindmap online hay trên giấy, dưới đây là các bước giúp bạn đạt được hiệu quả tối ưu.

Xác định chủ đề và mục tiêu của mindmap

Chủ đề của mindmap khá đa dạng tùy thuộc vào mục đích sử dụng, bạn có thể xác định như sau:

– Chủ đề: bạn có thể lựa chọn bất cứ chủ đề nào mà mình mong muốn. Chẳng hạn như một dự án, một ý tưởng hoặc một vấn đề cần giải quyết, một kế hoạch bất kỳ và một vấn đề cần được phân tích và hiểu rõ.

– Mục tiêu: Mục tiêu chính của mindmap là hỗ trợ quá trình tư duy và tổ chức thông tin. Nhờ có mindmap mà thông tin được mô tả một cách rõ ràng giúp phân tích và hiểu rõ hơn các mối liên kết giữa ý tưởng và thông tin liên quan đến.

Sử dụng các từ khóa và hình ảnh đại diện cho các ý tưởng

Các từ khóa và hình ảnh trong mindmap sẽ được liên kết với nhau qua các nhánh và nút để tạo thành được một sơ đồ hình cây hoặc hình bánh xe. Các từ khóa và hình ảnh có thể được sắp xếp theo nhiều cách khác nhau tùy vào mục đích sử dụng và tư duy của mỗi người.

Để tạo ra được mindmap đầu tiên bạn cần ghi ra các từ khóa, ý tưởng hoặc các thông tin liên quan. Sau đó sử dụng các từ khóa và hình ảnh liên quan đến và kết nối chúng thông qua các nhánh và nút để tạo được một sơ đồ hình cây hoặc bánh xe.

Các từ khóa và hình ảnh được dùng để tóm tắt các ý tưởng và thông tin một cách ngắn gọn và dễ nhớ nhất. 

Tập trung vào ý trung tâm và kết nối các ý tưởng liên quan đến ý chính

Để tạo được mindmap khoa học bạn cần bắt đầu từ một ý tưởng hay từ khóa chính đặt ở vị trí trung tâm hay còn gọi là trung tâm của mindmap. Các ý tưởng liên quan sẽ được kết nối với từ khóa chính thông qua các nhánh hoặc nút, tạo thành một mạng lưới liên kết các thông tin hoặc ý tưởng.

Người lập mindmap có thể dễ dàng tổ chức và xác định được các ý quan trọng liên quan đến chủ đề mình quan tâm nhờ việc tập trung vào phần trung tâm. Nhờ đó mà việc phân tích và xác định các thông tin quan trọng, liên quan đến chủ đề trở nên đơn giản và rõ ràng hơn.

Sắp xếp các ý tưởng theo một cấu trúc logic và có tính liên kết

Khi tạo mindmap bạn cũng cần quan tâm đến vấn đề cấu trúc logic và các ý tưởng cần có tính liên kết với nhau.
Các ý tưởng và thông tin phải được sắp xếp hợp lý tùy theo mục đích sử dụng. Nhờ đó người đọc sẽ dễ dàng tìm kiếm và tìm hiểu được mối quan hệ giữa các ý tưởng hoặc thông tin để từ đó có thể tìm ra những ý tưởng mới mẻ, giải quyết được vấn đề hiện tại một cách hiệu quả.

Sử dụng màu sắc và đường nét để làm nổi bật các ý tưởng

Ưu điểm của việc sử dụng đường nét và màu sắc đó chính là làm nổi bật các ý tưởng và thông tin có trong mindmap.

Mỗi một màu sắc được sử dụng trong mindmap đều phải theo một mục đích nào đó, có thể mỗi màu sẽ đại diện cho một chủ đề, một loại thông tin hoặc mức độ ưu tiên khác nhau.

Sử dụng đường nét trong mindmap làm nổi bật các liên kết và quan hệ giữa các ý tưởng nhờ đó mà mindmap trở nên dễ đọc, dễ hiểu hơn. Người đọc có thể tìm kiếm thông tin một cách nhanh chóng và thuận lợi khi nhìn vào sơ đồ mindmap của bạn.

Tuy nhiên bạn cần lưu ý khi sử dụng các màu sắc và đường nét để tạo mindmap cần tránh lạm dụng quá nhiều màu sắc và đường nét khác nhau. Điều này có thể làm cho mindmap của bạn phản tác dụng, trở nên khó đọc và rối mắt hơn. Bạn cần chọn một màu sắc và đường nét phù hợp để sử dụng chúng một cách hợp lý, khoa học để biểu đạt ý tưởng và thông tin quan trọng có trong mindmap. 

Hi vọng bài viết trên đã giúp bạn trả lời được thắc mắc mindmap là gì cũng như cách tạo mindmap hiệu quả. Chúc các bạn thành công!

Hồng An