License là gì? Rủi ro khi sử dụng phần mềm không có bản quyền

License là khái niệm được đặt ra để quản lý việc sở hữu và sử dụng phần mềm nào đó. Tuy nhiên vẫn còn khá nhiều người lạ lẫm với cụm từ license là gì? License có ý nghĩa như thế nào? Cùng Careerlink giải đáp trong bài viết dưới đây nhé!

License là gì?

“License có nghĩa là giấy phép, cấp quyền là sự cho phép hoặc giấy phép chính thức để làm, sử dụng hoặc sở hữu một cái gì đó”.

Trong mọi lĩnh vực của đời sống có rất nhiều các loại license khác nhau. Trên phương diện đời sống, license thường được chia thành những loại như giấy phép kinh doanh, lái xe, sản xuất… Với phương diện sở hữu trí tuệ license bao gồm: Bằng sáng chế, nhãn hiệu thương mại…

Có những loại license nào?

License (giấy phép, bản quyền) xuất hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, chẳng hạn như:

• Giấy phép phần mềm: Software license.
• Giấy phép lái ​​xe: là giấy tờ cho phép một người nào đó khi có đủ kiến ​​thức và kỹ năng cần thiết sẽ được phép lái xe an toàn và tuân thủ luật lệ giao thông. 
• Giấy phép sản xuất: Là giấy phép hoặc chứng nhận cho phép một công ty, tổ chức hoặc cá nhân sản xuất một sản phẩm hoặc dịch vụ cụ thể. Ví dụ, nếu một công ty muốn sản xuất và bán quần áo, công ty đó cần phải có giấy phép sản xuất quần áo từ cơ quan liên quan. 
• Bằng sáng chế: Bằng sáng chế là giấy chứng nhận đặc quyền do một quốc gia cấp cho nhà phát minh hoặc chủ sở hữu phát minh. Bằng sáng chế trao cho nhà phát minh quyền sở hữu và sử dụng phát minh của mình trong một khoảng thời gian nhất định, đồng thời ngăn cản các cá nhân, tổ chức không được phép sử dụng chúng.
• Bản quyền tác giả: đây là thuật ngữ pháp lý dùng để mô tả các quyền mà tác giả có đối với các sản phẩm của họ.
• Nhãn hiệu: Nhãn hiệu có thể là bất kỳ từ, cụm từ, ký hiệu, thiết kế hoặc sự kết hợp nào của các yếu tố này nhằm phân biệt hàng hóa hoặc dịch vụ của một doanh nghiệp với hàng hóa hoặc dịch vụ của các doanh nghiệp khác. 
• Quy trình công nghệ: thuật ngữ này đề cập đến một loạt các quy trình sản xuất một hoặc nhiều sản phẩm từ nhiều loại nguyên liệu ban đầu.

Ý nghĩa quan trọng của license

Từ định nghĩa license là gì thì có thể thấy license là công cụ quan trọng để bảo vệ quyền của người dùng và chủ sở hữu.

Cách license bảo vệ chủ sở hữu

• Xác định quyền và trách nhiệm của người dùng và chủ sở hữu khi sử dụng sản phẩm, dịch vụ hoặc nội dung.
• Cung cấp cơ sở pháp lý để giải quyết các tranh chấp liên quan đến nội dung hoặc việc sử dụng sản phẩm. 

Cách license bảo vệ người dùng

• Xác định những gì người dùng có thể làm với sản phẩm.
• Xác định cách người dùng tuân thủ giấy phép, bảo vệ người dùng khỏi các khiếu nại vi phạm và giới hạn trách nhiệm pháp lý của họ.
• Giúp người dùng duy trì mối quan hệ tích cực với nhà phát triển và nhà cung cấp sản phẩm.

Tìm hiểu về giấy phép phần mềm – Software license

Dưới đây là một số thông tin liên quan đến Software license

Software license là gì?

License trong phần mềm là các điều khoản và điều kiện mà người dùng phải tuân thủ khi sử dụng sản phẩm hoặc dịch vụ phần mềm. License đóng vai trò quan trọng trong việc xác định quyền và trách nhiệm của người sử dụng phần mềm.

Sản phẩm phần mềm có giá trị kỹ thuật cao và thường được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Để sử dụng một sản phẩm phần mềm, người dùng phải tuân thủ các quy định do nhà phát triển thiết lập trong giấy phép. Giấy phép không chỉ xác định quyền của người dùng mà còn cả quyền của chính nhà phát triển phần mềm.

Giấy phép thường đặt ra các quyền và hạn chế liên quan đến việc sử dụng, sao chép, phân phối hoặc sửa đổi phần mềm. Ví dụ, giấy phép có thể cho phép người dùng sử dụng phần mềm trên một số thiết bị cụ thể hoặc trong một khoảng thời gian cụ thể. Ngoài ra, giấy phép có thể chứa các điều khoản cấm sao chép phần mềm, bán lại hoặc cho thuê sản phẩm.

Phân loại giấy phép phần mềm 

Giấy phép phần mềm được phân chia dựa trên luật bản quyền:

• Public Domain – Phần mềm công cộng: Loại phần mềm này được cung cấp miễn phí. Bất kỳ ai cũng có thể sử dụng và thay đổi mã của phần mềm hoặc có thể kết hợp mã của phần mềm vào ứng dụng. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần thận trọng vì mã sửa đổi có thể không đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp về tiêu chuẩn chất lượng và bảo mật. Các công ty nền tảng cảnh giác với các giấy phép mơ hồ.
• Lesser general public license: Giấy phép công cộng có giới hạn. Các nhà phát triển có thể liên kết tới các thư viện nguồn mở trong phần mềm của họ và sử dụng bất kỳ loại giấy phép nào cho mã.
• Permissive: Loại giấy phép này sẽ thiết lập các yêu cầu nhất định để phân phối hoặc sửa đổi phần mềm. Permissive cũng có các yêu cầu riêng biệt về cấp phép, thông báo bản quyền hoặc nhãn hiệu. 
• Copyleft: Mã được cấp phép có thể được phân phối hoặc sửa đổi như một phần của ứng dụng hoặc dự án phần mềm. Với điều kiện là tất cả mã liên quan được phân phối theo cùng loại giấy phép. Các sản phẩm mới chứa mã cũ hơn có giấy phép copyleft phải tuân thủ các hạn chế được chỉ định trong giấy phép của mã cũ hơn.
• Độc quyền: Là loại giấy phép hạn chế nhất. Giấy phép phần mềm độc quyền không cho phép sao chép, sửa đổi hoặc phân phối phần mềm này. Những giấy phép này được cung cấp cho chủ sở hữu phần mềm.

Thực trạng sử dụng Software license ở hiện nay

Ở nhiều khu vực, việc sử dụng giấy phép phần mềm rất được coi trọng. Các nhà xuất bản và người dùng đều nhận thức được vấn đề này mặc dù chi phí để sử dụng phần mềm chính hãng không hề nhỏ. Ở nhiều nơi khác, có tới 75% phần mềm vi phạm bản quyền vì nhiều lý do như:

• Phần mềm được cấp phép đắt tiền. 
• Khi khách hàng mua phần mềm chính hãng, nhà cung cấp phần mềm không cung cấp dịch vụ chăm sóc khách hàng tốt sau khi bán.
• Việc sử dụng phần mềm không có giấy phép rất đơn giản và người dùng hiếm khi bị phạt khi sử dụng phần mềm không có giấy phép.

Rủi ro khi sử dụng phần mềm không có giấy phép

Có rất nhiều rủi ro liên quan đến việc sử dụng phần mềm không có giấy phép, bao gồm: 

• Vi phạm bản quyền: Sử dụng phần mềm không có giấy phép có thể vi phạm bản quyền của tác giả hoặc chủ sở hữu phần mềm. 
• Nguy cơ bị hack: Phần mềm không được cấp phép có thể chứa các lỗ hổng bảo mật hoặc mã độc, cho phép kẻ trộm đột nhập vào máy tính của bạn và đánh cắp dữ liệu. 
• Không được hỗ trợ: Phần mềm không được cấp phép sẽ không được nhà sản xuất hỗ trợ nên nếu gặp vấn đề với phần mềm, bạn sẽ không nhận được hỗ trợ kịp thời.
• Tác động đến phần mềm khác: Việc sử dụng phần mềm không có giấy phép có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của phần mềm khác trên máy tính của bạn, dẫn đến phần mềm không hoạt động hoặc mất dữ liệu.

Với những thông tin xoay quanh license là gì, mong rằng bạn đã hiểu được tầm quan trọng của giấy phép đối với doanh nghiệp và xã hội, đặc biệt là việc phát triển và sử dụng phần mềm. Chúng ta nên tuân thủ các quy tắc liên quan của license để bảo vệ quyền lợi của mình và tránh vi phạm bản quyền.

Loan Đoàn