Nếu bạn đang kinh doanh hay hoạt động trong doanh nghiệp, tập đoàn thì khái niệm shareholders là gì không còn quá xa lạ. Bất kỳ một cá nhân, tổ chức hay công ty nào cũng đều có thể trở thành shareholders, nhất là trong cơ chế thuận lợi cho doanh nghiệp thành lập và phát triển như hiện nay.
Tuy nhiên bạn cần nắm vững shareholders là gì, vai trò và quyền lợi của shareholder để có quyết định hiệu quả nhất.
Shareholders là gì?
Shareholders có nghĩa là cổ đông. Cổ đông không chỉ là một cá nhân mà có thể là đại diện một công ty, một tổ chức miễn là họ nắm giữ một phần cổ phần của công ty bất kỳ.
Tại Việt Nam khái niệm cổ đông không còn xa lạ khi mà nền kinh tế đang có nhiều xung lực mới cho sự phát triển của các doanh nghiệp, kể cả doanh nghiệp nhỏ. Điều đó cũng giúp cho số lượng những người trở thành shareholder tăng nhanh chóng. Tuy nhiên cũng chính vì thế mà nhiều cổ đông chưa hiểu rõ quyền lợi của họ là gì dẫn đến những tranh chấp kiện tụng giữa cổ đông với ban điều hành doanh nghiệp.
“Cổ đông shareholders là một cá nhân hoặc tổ chức sở hữu cổ phần của một công ty.”
Shareholders' equity là gì?
Shareholders' equity là vốn chủ sở hữu của cổ đông (hoặc giá trị ròng của doanh nghiệp) cho biết số tiền mà chủ sở hữu của một công ty đã đầu tư vào doanh nghiệp - bằng cách đầu tư tiền vào doanh nghiệp đó hoặc bằng cách giữ lại thu nhập theo thời gian.
Trên bảng cân đối kế toán, vốn chủ sở hữu của cổ đông được chia thành ba loại: cổ phiếu phổ thông, cổ phiếu ưu đãi và lợi nhuận giữ lại. Nó xuất hiện cùng với danh sách các khoản nợ và tài sản của công ty.
Các nhà đầu tư xem xét mối quan hệ giữa vốn chủ sở hữu, nợ phải trả và tài sản để xác định sự ổn định tài chính của một công ty.
Phân loại cổ đông
Cổ đông được chia ra các dạng khác nhau, kèm theo quyền lợi và vai trò khác nhau trong doanh nghiệp. Theo quy định mới nhất thì có 3 loại cổ đông, bao gồm cổ đông sáng lập, cổ đông phổ thông và cổ đông ưu đãi.
Trong đó, cổ đông sáng lập là cổ đông có góp vốn bằng tài sản để sở hữu ít nhất một phần cổ phần. Hơn nữa, tại thời điểm sáng lập doanh nghiệp, cổ đông sáng lập phải có tên trong danh sách thành viên sáng lập doanh nghiệp. Hơn nữa để trở thành cổ đông sáng lập thì bạn phải mua ít nhất 20% tổng số cổ phần phổ thông.
Trong trường hợp cổ đông sáng lập không góp đủ số vốn đã đăng kí trong thời hạn 90 ngày từ thời điểm thành lập thì sẽ huy động các cổ đông khác vào góp cùng hoặc các cổ đông còn lại sẽ đóng góp làm sao cho đủ số cổ phần thiếu. Sự đóng góp này dựa trên tỷ lệ họ đang sở hữu trong công ty. Hoặc một cổ đông nào đó đứng ra nhận đóng góp toàn bộ số cổ phần mà cổ đông sáng lập còn thiếu.
Cổ đông phổ thông là tên gọi những cổ đông nắm giữ cổ phiếu thông thường - hay còn gọi cổ phiếu phổ thông của doanh nghiệp. Họ có quyền bỏ phiếu để bầu ra hội đồng quản trị điều hành doanh nghiệp và được hưởng lợi nhuận cổ tức của công ty.
Cổ đông ưu đãi là những cổ đông sở hữu các cổ phần ưu đãi như cổ phần ưu đãi biểu quyết, cổ phần ưu đãi cổ tức, cổ phần ưu đãi hoàn lại; cổ phần ưu đãi khác do điều lệ công ty quy định.
Đặc điểm của shareholders là gì?
Thứ nhất, cổ đông là một nhà đầu tư và là hình thức đầu tư. Ở đó bạn hoặc tổ chức của bạn góp vốn với người khác, có thể sáng lập hoặc điều hành nhằm mục đích doanh nghiệp làm ăn có lãi và bạn có lợi nhuận.
Với đặc điểm đó, bạn cần nghiên cứu thật kỹ trước khi có quyết định đầu tư. Lĩnh vực doanh nghiệp kinh doanh tiềm năng, năng lực doanh nghiệp mạnh… là căn cứ để bạn có thể xem xét trở thành cổ đông hay không.
Khi doanh nghiệp thành công, bạn sẽ có được lợi nhuận. Lợi nhuận đến từ giá trị cổ phiếu ngày càng tăng và giá trị cổ tức. Ngược lại bạn cũng sẽ chịu những rủi ro khi công ty hoạt động kém hiệu quả hoặc đứng trước nguy cơ thua lỗ, thậm chí phá sản.
Thứ hai, sự tranh chấp, mâu thuẫn giữa cổ đông với người điều hành doanh nghiệp thường xuyên diễn ra. Đặc biệt khi cổ đông lớn, cổ đông lớn nhất nắm giữ % áp đảo.
Người nắm giữ 5% tới 10% cổ phần được gọi là cổ đông lớn. Người nắm giữ cổ phần lớn nhất thường là người sáng lập công ty. Với việc kiểm soát trên 50% cổ phần, bạn sẽ trở thành cổ đông lớn nhất và có quyền lực lớn nhất.
Theo đó, họ có quyền thông qua nghị quyết của hội đồng đại cổ đông mà không cần chờ hay xem xét ý kiến của những cổ đông khác. Họ có thể quyết định mọi vấn đề kể cả vấn đề về thay thế hội đồng quản trị, giám đốc điều hành hay nhân sự cấp cao khác. Cũng bởi vì thế, các công ty thường tránh để cho một cổ đông nắm số lượng lớn cổ phần.
Quyền và nghĩa vụ của cổ đông
Để hiểu rõ shareholders là gì, bạn không thể bỏ qua quyền và nghĩa vụ của shareholders.
Sở hữu càng nhiều cổ phần, các cổ đông sẽ có quyền lợi lớn tương ứng. Cụ thể, sở hữu từ 5% cổ phần, bạn đã có quyền triệu tập Đại hội đại cổ đông bất thường. Khi sở hữu 10% cổ phần, bạn có quyền đề cử người vào hội đồng quản trị hay ban kiểm soát. Khi bạn là cổ đông lớn nhất đặc biệt khi bạn sở hữu trên 50% cổ phần, bạn có quyền quyết định các vấn đề của doanh nghiệp.
Đó là quyền lợi dựa vào lượng cổ phần nắm giữ. Còn về cơ bản những shareholder sẽ được hưởng những quyền lợi sau:
- Được kiểm tra các sổ sách, hồ sơ, giấy tờ, tiếp cận các thông tin liên quan tới công ty.
- Được khiếu nại những hành vi sai sót, thiếu trung thực của công ty ảnh hưởng đến hoạt động doanh nghiệp, đảm bảo sự minh bạch.
- Được kiện công ty nếu có hành vi sai trái của người điều hành.
- Được hưởng lợi tức hàng năm.
- Được tham dự các cuộc họp thường niên để nắm tình hình hoạt động của công ty.
- Được quyền bỏ phiếu quyết định các vấn đề ở từng cấp độ khác nhau thông qua hình thức trực tiếp hoặc gián tiếp.
- Được quyền yêu cầu phân bổ số tiền thu được nếu công ty bị thanh lý tài sản.
Về nghĩa vụ, khách quan mà nói, ngoài việc chịu rủi ro khi công ty hoạt động kém hiệu quả và bị thanh lý tài sản thì cổ đông không phải chịu nghĩa vụ gì lớn. Không như chủ doanh nghiệp của công ty hợp doanh phải chịu trách nhiệm về khoản nợ của công ty, các cổ đông trong công ty cổ phần sẽ không chịu trách nhiệm đối với các khoản nợ kể cả khi công ty bị thanh lý.
Tuy nhiên nếu không muốn để khoản đầu tư của mình có nguy cơ mất trắng thì các cổ đông hay luôn sát sao tới hoạt động của doanh nghiệp. Cổ đông cần chủ động nắm bắt tình hình hoạt động của công ty, hoạt động như một cố vấn, khách quan, công tâm và trách nhiệm để kịp thời đưa ra ý kiến giúp ban quản trị, điều hành doanh nghiệp hoạt động hiệu quả.
Tất nhiên đây là nghĩa vụ không ràng buộc nhưng nó lại tỉ lệ thuận với lợi nhuận của cổ đông. Vì thế, ngày nay thì cũng có một số nơi đã ràng buộc trách nhiệm của cổ đông với công ty để không gây ảnh hưởng xấu đến các cổ đông nhỏ.
Trên đây là một số chia sẻ về shareholders là gì, cách phân loại cũng như quyền lợi và trách nhiệm của các cổ đông. Hi vọng những chia sẻ trên sẽ giúp các bạn hiểu thêm về cổ đông để có quyết định chính xác trong đầu tư và hoạt động doanh nghiệp.
Nguyễn Lý
Kiến thức kinh tế - Cẩm nang khác
- Bảo lãnh guarantee là gì? Phân loại và ưu nhược điểm
- 6 câu hỏi phỏng vấn chuyên viên tuyển dụng dễ gặp nhất
- Vốn huy động là gì? Vai trò và cách huy động vốn phổ biến
- Capitalization là gì? Ý nghĩa và các yếu tố ảnh hưởng
- Marketplace là gì, khác gì với cửa hàng trực tuyến?
- Equity financing là gì? Phân loại, ưu và nhược điểm
- Assessment là gì? Các thuật ngữ liên quan đến assessment
- Absenteeism là gì và thường gặp trong những trường hợp nào?
- Business communication là gì và làm sao để đạt hiệu quả cao?
- Phương pháp so sánh là gì và lợi ích của việc áp dụng?
- Bút tệ là gì? Các hình thái và vai trò của bút tệ
- Nhập khẩu ủy thác tiếng Anh là gì và những điều cần biết
- Bidding documents là gì và thường được sử dụng khi nào?
- Thuyết thị trường hiệu quả Efficient market hypothesis là gì?
- Định giá động dynamic pricing là gì, ưu nhược điểm ra sao?
- Vay tín chấp tiếng Anh là gì? Có gì khác so với vay đảm bảo?
- Downgrade là gì trong lĩnh vực chứng khoán?
- Đàm phán trong kinh doanh là gì? Cách để đàm phán thành công
- Chiến lược 5 whys là gì và cách áp dụng hiệu quả
- Employee turnover là gì? Nguyên nhân và giải pháp khắc phục
- Turnkey project là gì? Ưu nhược điểm của turnkey project?
- Holding period return là gì và công thức tính
- Quan điểm dựa trên nguồn lực Resource based view là gì?
- Ministry of Industry and Trade là gì, trách nhiệm ra sao?
- Leasing là gì? Vai trò và các điều khoản của Leasing
- Laissez faire là gì? Đặc điểm và cách áp dụng hiệu quả
- Thủ tục kiểm soát là gì và được ứng dụng thế nào?
- Equivalent Annual Cost EAC là gì? Ý nghĩa và công thức tính
- Nhà đầu cơ speculator là gì và có gì khác với nhà đầu tư
- Đơn vị sự nghiệp có thu là gì? Đặc điểm và phân loại
- Discounted cash flow là gì? Ưu và nhược điểm ra sao?
- Thâm hụt kép là gì? Mối quan hệ giữa thâm hụt kép và vàng
- Thu nhập chịu thuế tiếng Anh là gì và thuật ngữ liên quan
- Too big to fail là gì và cách để ngăn chặn
- Chi phí biến đổi variable cost là gì và các loại phổ biến
- Quyền được hưởng vesting là gì, lợi ích và bất lợi ra sao?
- Tài sản được quản lý AUM là gì và hoạt động ra sao?
- Quy mô sản xuất là gì? Cách lựa chọn quy mô sản xuất phù hợp
- Predictive analytics là gì và vì sao lại quan trọng?
- Operating lease là gì và có gì khác biệt với finance lease?
- Nhà bán lẻ là gì? Chức năng và vai trò của nhà bán lẻ
- Mô hình tăng trưởng kinh tế là gì và các loại hình nổi tiếng
- Kiểm tra chất lượng sản phẩm tiếng Anh là gì?
- Hostile takeover là gì? Dấu hiệu nhận biết và giải pháp
- Tìm hiểu forum seeding là gì và vai trò gì trong marketing
- Fiscal policy là gì? Ưu nhược điểm của fiscal policy
- Contingency plan là gì và thực hiện thế nào cho hiệu quả?
- Arithmetic mean là gì và các vấn đề liên quan thường gặp
- 7 cách mở đầu thư ứng tuyển nhàm chán nên tránh sử dụng
- Tách rời tương quan Decoupling là gì và diễn ra khi nào?
- General partner là gì, có gì khác so với Limited partner?
- Truy thu thuế tiếng Anh là gì và các khái niệm liên quan
- Penny là gì? Ưu nhược điểm của cổ phiếu penny
- Trái khoán tín dụng debenture là gì? Khác gì với trái phiếu?
- Par value là gì? Mệnh giá cổ phiếu và mệnh giá trái phiếu
- Mã số thuế Tax Identification Number là gì?
- Bảo hộ thương mại là gì? Tác động và cách thực hiện
- Financial accounting là gì? Khác gì so với kế toán quản trị?
- Công nghệ gen là gì? Ảnh hưởng của công nghệ gen
- Brand name là gì? Nguyên tắc đặt brand name hiệu quả
- Lean Startup là gì? Có lợi thế gì so với Startup?
- Lạm phát inflation là gì? Cách đo lường chỉ số lạm phát
- Chi phí dồn tích Accrued Expense là gì trong kế toán?
- Phân phối độc quyền Exclusive Distributor là gì?
- Free float là gì? Tại sao free float lại quan trọng?
- Tiếp thị đa cấp Multi level marketing MLM là gì?
- Khu chế xuất Export Proccessing Zone – EPZ là gì?
- Rào cản thương mại là gì? Các hình thức phổ biến và tác động
- Information system là gì, có đặc trưng và vai trò ra sao?
- Án lệ case law là gì và phân tích án lệ là gì?
- Gợi ý cách tập trung cao độ vào một việc
- Hội nhập kinh tế quốc tế là gì? Lợi ích khi gia nhập ra sao?
- FMCG là gì? Sự khác biệt giữa FMCG và Retail
- Định chế tài chính là gì? Vai trò của định chế tài chính
- Nhóm ngành Sector là gì? Những thông tin cơ bản bạn cần biết
- Năng lực cốt lõi core competencies là gì và tiêu chí xác định
- Hợp đồng mua bán điện PPA là gì? Ưu nhược điểm ra sao?
- Tagline là gì? Vì sao tagline lại quan trọng?
- Third party là gì? Third party transaction là gì?
- Fixed cost là gì? Tác động của fixed cost đến lợi nhuận
- Capital goods là gì? Có gì khác so với Consumer goods?
- Áp dụng phương pháp Pomodoro để làm việc tại nhà hiệu quả
- 6 câu hỏi phỏng vấn ngân hàng khó và cách trả lời “ăn” điểm
- Công ty mẹ tiếng Anh là gì? Đặc điểm nổi bật của công ty mẹ
- Tìm hiểu thông quan hải quan Customs Clearance là gì
- Pareto Chart là gì, có ý nghĩa như thế nào với doanh nghiệp?
- Dividend Payout Ratio là gì? Công thức, ý nghĩa Payout Ratio
- Compliance Officer là gì? Nhiệm vụ công việc ra sao?
- Accountability là gì, có khác biệt gì với responsibility?
- Request for Information RFI là gì? Khi nào nên sử dụng RFI?
- Bán chéo là gì? Lợi ích của bán chéo đối với doanh nghiệp
- Sản phẩm du lịch là gì, thành phần và đặc điểm cơ bản
- LIBOR là gì? Vai trò của Libor đến thị trường tài chính
- EPE là gì? Điều kiện và thủ tục thành lập doanh nghiệp EPE
- Outsourcing là gì? Lợi ích và hạn chế khi outsource
- SG&A là gì? Vai trò của SG&A trong quản lý doanh nghiệp
- D/P at sight là gì và có gì khác với D/A?
- Null hypothesis là gì, khác gì với alternative hypothesis?
- Remittance là gì và được thực hiện ra sao trong giao dịch?
- Exchange là gì trong thị trường chứng khoán?
- Coefficient of Variation là gì? Vai trò và ưu, nhược điểm
- NPV là gì? Ưu nhược điểm và công thức tính
- Khấu hao lũy kế Accumulated Depreciation là gì và cách tính
- Retained Earnings là gì và sử dụng thế nào cho hiệu quả?
- Động lực là gì? Vì sao cần tạo động lực cho nhân viên?
- Giá trị sổ sách là gì? Vai trò của giá trị sổ sách
- Công ty offshore là gì? Ưu, nhược điểm của công ty offshore
- Truyền thông nội bộ là gì? Lợi ích và cách cải thiện
- Variance là gì? Công thức tính variance và ứng dụng
- Machine Learning là gì? Ứng dụng của Machine Learning
- Thông tin là gì? Các dạng thông tin trong doanh nghiệp
- Carbon footprint là gì? Cách đơn giản giảm khí thải carbon
- Confidence Interval là gì - khái niệm và cách tính chuẩn xác
- Mortgage là gì? Thế chấp và khoản vay khác nhau thế nào?
- Mục tiêu SMART là gì? Các ứng dụng và tầm quan trọng
- Comparative Advantage là gì? Cách xác định lợi thế so sánh
- Back office là gì? Tầm quan trọng và các vị trí liên quan
- Bình quân gia quyền là gì? Ứng dụng và cách tính chuẩn xác
- Kim ngạch là gì? Cách tính kim ngạch xuất khẩu
- Holding Company là gì? Ưu nhược điểm của Holding Company
- SWOT là gì? Vì sao cần tiến hành phân tích SWOT?
- Tài khoản đối ứng là gì, tầm quan trọng và mục đích sử dụng
- VN30 là gì? Giải đáp các thắc mắc liên quan đến VN30
- Tỷ lệ nợ xấu là gì? Mục đích và cách tính tỷ lệ nợ xấu
- Hệ số tương quan (Correlation Coefficient) là gì và ứng dụng
- Chỉ số giá tiêu dùng CPI là gì? Ý nghĩa và cách xác định
- Data Flow Diagram là gì? Thành phần và các bước xây dựng
- Standard deviation là gì? Công thức tính và ứng dụng
- Lợi nhuận biên là gì? Công tính thức lợi nhuận biên
- Neural network là gì? Vai trò và ứng dụng của neural network
- Tổng doanh thu là gì? Các loại doanh thu và cách tính
- Interest rate là gì? Các loại lãi suất phổ biến
- Barcode là gì? Giải đáp các thắc mắc về barcode
- Quy mô thị trường là gì? Tầm quan trọng và cách xác định
- P&L là gì? Các thành phần quan trọng của một P&L
- Thuế môn bài là gì? Quy định về thuế môn bài bạn cần biết
- PCI là gì? Tất tần tật những lĩnh vực mà PCI biểu thị
- YTD là gì? Lợi ích và cách tính YTD cho doanh nghiệp
- Equity là gì? Tìm hiểu các hình thức equity trong tài chính
- Lead time là gì? Ý nghĩa, vai trò và các vấn đề liên quan
- End To End là gì? Vai trò và đặc điểm của quy trình đầu cuối
- Cash flow là gì? Cách giúp quản lý Cash flow hiệu quả
- Dự án là gì, tính năng và các bước thực hiện dự án
- Biểu đồ Gantt là gì? Lợi ích của biểu đồ Gantt trong quản lý
- Debit note là gì? Cách phân biệt Debit note và Credit note
- Thư xin việc cho sinh viên mới ra trường: 7 lỗi nên tránh
- LLC là gì? Ưu và nhược điểm của công ty trách nhiệm hữu hạn
- Lợi nhuận gộp là gì? Cách tính lợi nhuận gộp đơn giản