Sử dụng cử chỉ tay trong giao tiếp sao cho hiệu quả?

Nhiều thứ tạo nên ngôn ngữ cơ thể của bạn, từ tư thế, ánh mắt, nét mặt và chuyển động cơ thể mà cụ thể là cử chỉ tay. Cử chỉ tay trong giao tiếp là bất cứ khi nào bạn di chuyển tay để diễn đạt hoặc nhấn mạnh một ý tưởng.

Vì sao cử chỉ tay trong giao tiếp lại quan trọng?

Có 4 lý do chính khiến cử chỉ tay quan trọng khi nói chuyện với người khác hoặc phát biểu:

–       Cử chỉ tay có thể giúp mô tả những gì bạn đang nói, theo cả nghĩa đen (khi nói về hình tròn, bạn có thể vẽ một đường tròn bằng tay) lẫn nghĩa bóng (bạn có thể dùng tay di chuyển thành vòng tròn để nói “tất cả mọi người”).

–       Cử chỉ tay giúp bạn nhấn mạnh và tạo cấu trúc khi nói chuyện (ví dụ, liệt kê 1, 2, 3…) và người nghe có thể hiểu được các điểm chính một cách nhanh chóng.

–       Cử chỉ tay thể hiện trạng thái cảm xúc của bạn. Những cử chỉ này không phải lúc nào cũng đồng bộ với những gì bạn đang nói (ví dụ, bạn có tự tin không, bạn có đang nói dối không hoặc bạn có lo lắng không).

–       Cử chỉ tay hỗ trợ bạn giao tiếp dễ dàng hơn với người nói ngôn ngữ khác. Chẳng hạn, nếu không thể sử dụng tiếng Anh thành thạo, thì bạn có thể giải thích ý tưởng của mình tốt hơn và có một cuộc trò chuyện vui vẻ với người bản xứ bằng cử chỉ tay.

Cử chỉ tay là một cách khác để thể hiện bản thân. Tuy nhiên, bạn phải cẩn thận với những gì nên làm và không nên làm với đôi tay vì chúng có thể xác định cách người nghe nhìn nhận về bạn.

Nếu bạn không sử dụng cử chỉ tay trong giao tiếp hoặc có các động tác tay vụng về, mọi người sẽ đánh giá bạn là người lạnh lùng và xa cách. Tuy nhiên, nếu bạn sử dụng cử chỉ tay trong giao tiếp phù hợp, người nghe sẽ cảm nhận bạn là người lôi cuốn và hấp dẫn. Dưới đây là một số điều cần lưu ý khi sử dụng cử chỉ tay phải để đạt hiệu quả giao tiếp tốt nhất.

Để mở và ngửa lòng bàn tay

Giữ lòng bàn tay ngửa và hơi mở cho thấy bạn là người cởi mở và trung thực. Điều này sẽ khuyến khích người nghe tham gia vào cuộc trò chuyện và khiến họ cảm thấy thoải mái. Bằng cách úp lòng bàn tay xuống mà không hề nhận ra, giọng điệu của bạn nghe hơi đe dọa và khiến người nghe có cảm giác phải phục tùng.

Tạo hình tháp thay vì nắm chặt hai tay

Để các đầu ngón tay chạm vào nhau, ngón trỏ giương lên, hai lòng bàn tay hở nhẹ, các ngón trải đều là thói quen phổ biến mà nhiều người nổi tiếng sử dụng để truyền tải thông điệp về sự tự tin, điển hình là Steve Jobs. Và nếu chú ý bạn sẽ thấy ông không bao giờ nắm chặt hai tay vì nó thể hiện sự bồn chồn và lo lắng. Chạm các đầu ngón tay theo hình tháp thường được sử dụng trong những thời điểm trung gian, chẳng hạn như khi bạn đang suy nghĩ hoặc chuyển đổi chủ đề. 

“Đừng sử dụng cử chỉ tay trong giao tiếp quá nhiều. Chỉ cần giữ cử chỉ ở mức tối thiểu để mọi người có thể tập trung vào lời nói của bạn.”

Không đặt tay lên hông hoặc chắp tay sau lưng

Bạn nghĩ mình trông như thế nào với hai tay chống nạnh? Có phải hơi giống người lớn đang la rầy trẻ con? Đó là cách mọi người sẽ cảm thấy. Suy nghĩ này khiến bạn có vẻ kém chuyên nghiệp và người nghe cho rằng bạn đang cố gắng ra lệnh thay vì hướng dẫn họ.

Đặt tay sau lưng khiến bạn trông lúng túng và nghiêm túc. Bàn tay là công cụ của bạn, vì vậy hãy sử dụng chúng để truyền đạt thông điệp hiệu quả hơn bằng cách minh họa các số bằng ngón tay hoặc độ dài bằng bàn tay. Người nghe sẽ bị thu hút và chú ý nhiều hơn đến quan điểm của bạn.

Đừng chỉ trỏ

Dù bạn làm gì, đừng chỉ tay. Chỉ tay thể hiện sự gây hấn và sẽ khiến mọi người cảm thấy khó chịu. Nếu bạn thấy mình chỉ trỏ nhiều trong khi giao tiếp, hãy tìm cử chỉ khác thay thế, chẳng hạn như tư thế chìa ra như bắt tay. Và nếu nhất thiết phải chỉ trỏ, hãy chỉ vào một đối tượng vật lý nào đó và tránh chỉ vào người.

Giữ tay ở khoảng cách hợp lý

Khoảng cách hợp lý từ là hông đến ngay dưới vai của bạn. Đôi khi cử chỉ tay sẽ đi ra ngoài khu vực này và điều đó không sao cả, tuy nhiên nói chung, bạn nên cố gắng giữ cho cử chỉ của mình trong khoảng không gian này vì đây là khu vực cử chỉ tự nhiên nhất. Nếu đi lang thang bên ngoài “vùng an toàn” theo thói quen, bạn có nguy cơ khiến người nghe mất tập trung với cử chỉ của mình.

Nhớ thư giãn

Thỉnh thoảng, hãy tạm dừng các cử chỉ tay trong giao tiếp và để tay thư giãn bên hông một cách tự nhiên. Tạm dừng các cử chỉ tay sẽ đảm bảo rằng những cử chỉ ý nghĩa nhất của bạn sẽ tạo ra tác động lớn nhất.

Ví dụ, nếu bạn biết mình cần sử dụng cử chỉ tay trong những thời điểm quan trọng nhất, hãy để tay nghỉ ngơi ngay trước khi thực hiện. Khoảng nghỉ này sẽ giúp nhấn mạnh những điểm chính một cách mạnh mẽ.

Nếu đôi mắt là cửa sổ tâm hồn, thì đôi tay chính là sợi dây kết nối bạn với người khác. Sử dụng cử chỉ tay trong giao tiếp đúng lúc, đúng người, đúng hoàn cảnh sẽ giúp truyền tải thông điệp chính xác, thu hút người nghe và nâng cao vị thế của bạn với tư cách là người giao tiếp tốt hơn.

Huỳnh Trâm