Đa cấp là gì? Làm gì để tránh mắc “bẫy” kinh doanh đa cấp?

Hầu hết, cứ nhắc đến đa cấp là mọi người nghĩ ngay đến hình thức kinh doanh lừa đảo. Vậy đa cấp là gì, có những hình thức kinh doanh đa cấp nào? Tham gia đa cấp có phải là vi phạm luật pháp hay không?

Đa cấp là gì?

“Đa cấp là một hoạt động kinh doanh trong đó nhiều người tham gia gồm nhiều cấp, nhiều nhánh và họ sẽ nhận được lợi ích tài chính từ kết quả kinh doanh của mình và của người khác trong mạng lưới.”

Tiêu biểu nhất của đa cấp là bán hàng đa cấp – một hình thức kinh doanh với khởi đầu là cá nhân hoặc một đội nhóm, sau đó sẽ tuyển người để xây dựng ra một mạng lưới phân phối sản phẩm, dịch vụ với quy mô rộng lớn. Hầu hết lý do tham gia đa cấp đó là việc nhẹ, lương cao, nhiều quyền lợi hấp dẫn.

Lợi nhuận của những người tham gia kinh doanh đa cấp sẽ phụ thuộc vào doanh số bán, số lượng thành viên tham gia…. Một vài ví dụ về hình thức kinh doanh đa cấp ở Việt Nam như Amway, Herbalife, Unicity Marketing, Oriflame… 

Về bản chất đa cấp là không xấu nhưng đa cấp đã bị biến tướng để trục lợi. Bởi thực tế trong những năm qua, có rất nhiều vụ việc người tham gia các hệ thống na ná như đa cấp bị mất tiền, mất thời gian, làm ảnh hưởng trực tiếp đến kinh tế, cuộc sống của họ. Do đó, cứ nói đến đa cấp là người ta mặc định đó là hình thức lừa đảo.

Hình thức đa cấp có ưu điểm và rủi ro như thế nào?

Dưới đây là một số lợi ích và rủi ro của hình thức kinh doanh đa cấp (multi-level marketing – MLM):

Ưu điểm của hình thức kinh doanh đa cấp

– Làm đa cấp sẽ linh hoạt về địa điểm và thời gian làm việc: Thường thì người tham gia bán hàng đa cấp không cần làm việc ở một địa điểm và thời gian cố định. Mọi người có thể làm việc bất cứ ở đâu, vào thời gian nào, miễn sao đạt được hiệu quả công việc như chỉ tiêu đề ra.

– Giúp phát triển thương hiệu nhanh, tiết kiệm chi phí: Chính vì đa cấp có mô hình như kim tự tháp, nên càng xuống dưới thì càng lớn mạnh. Điều này có nghĩa là giúp tiết kiệm chi phí quảng cáo, tiếp thị về thương hiệu. Không cần tốn quá nhiều tiền cho việc chạy ADS, SEO để đánh bóng tên tuổi thì thương hiệu vẫn có khả năng phát triển quy mô nhanh và rộng, được nhiều người biết đến hơn nhờ có sự phân cấp trong lực lượng nhân viên. 

– Nghề đa cấp tạo ra nguồn thu nhập thụ động: Do là mô hình đa cấp nên người tham gia có thể kiếm tiền thụ động từ việc xây dựng và phát triển nhóm người dưới quyền. Mạng lưới cấp dưới càng phát triển mạnh thì nguồn thu nhập của người tham gia sẽ nhận từ nhóm dưới quyền càng nhiều hơn.

– Mức phí khởi nghiệp đa cấp thấp: Không giống như các hình thức khác, người tham gia kinh doanh đa cấp thường chỉ cần một khoản phí đầu tư ban đầu khá thấp để mua sản phẩm hoặc dịch vụ.

– Có cơ hội phát triển bản thân: Do mô hình kinh doanh đa cấp thường xuyên tổ chức các chương trình đào tạo quản lý nhóm và lãnh đạo, phát triển kỹ năng giao tiếp/bán hàng cho người tham gia. Qua các khóa học này sẽ giúp họ cải thiện được kỹ năng và phát triển bản thân tốt hơn.

– Phát huy tính sáng tạo và sự chủ động: Người tham gia kinh doanh đa cấp được khuyến khích phát huy tính sáng tạo, chủ động trong quá trình xây dựng và phát triển mạng lưới của riêng mình. Tùy vào tư duy và khả năng của mỗi người mà sự phát triển đội nhóm dưới quyền mạnh hay yếu, doanh thu có tăng hay không?

Rủi ro khi tham gia hình thức kinh doanh đa cấp

Ngoài những lợi ích đã trình bày ở trên thì mô hình kinh doanh đa cấp cũng có một vài rủi ro. Vậy rủi ro của đa cấp là gì?

Có không ít những thành phần lừa đảo núp dưới vỏ bọc “đa cấp”. Mục đích của những người này nhằm lợi dụng, chiếm đoạt tiền/tài sản hoặc bán những sản phẩm hàng hóa chất lượng kém, không có xuất xứ, thành phần, công dụng không rõ ràng khiến nhiều người dùng phải chịu cảnh “tiền mất tật mang”. 

Bên cạnh đó, kinh doanh đa cấp còn hoạt động dưới dạng các công ty “ma” với những thủ đoạn lừa đảo tinh vi, lách luật nhằm tránh những quy định của pháp luật. Hầu như các công ty đa cấp đều hướng đến các đối tượng ứng viên của công ty đa cấp đều là những bạn trẻ đang là sinh viên, những người có nhiều thời gian rảnh rỗi như nhân viên văn phòng, nội trợ…

Thế nên, trước khi quyết định tham gia vào hệ thống kinh doanh theo mô hình đa cấp thì mọi người nên dành thời gian tìm hiểu kỹ về công ty và sản phẩm/dịch vụ của họ. Nếu nhận thấy có những dấu hiệu khả nghi của đa cấp biến tướng, lừa đảo hãy báo ngay với người thân hoặc liên hệ trực tiếp với các cơ quan có thẩm quyền để được hỗ trợ kịp thời.

Tham gia đa cấp có phải vi phạm pháp luật?

Nói đến kinh doanh đa cấp, chúng ta nghĩ ngay đến là lừa đảo, vi phạm pháp luật. Nhưng thực chất có phải hoàn toàn đúng như vậy không thì các bạn hãy cùng tìm hiểu tiếp với chúng tôi nhé.

Tham gia đa cấp có phải vi phạm pháp luật không? Câu trả lời của chúng tôi là có thể là có hoặc không. Tham gia đa cấp không vi phạm pháp luật khi các công ty đó là hợp pháp, đã được cấp phép hoạt động, được pháp luật Việt Nam công nhận. Các thông tin về công ty, sản phẩm đều rõ ràng, minh bạch. Người tham gia có điều khoản, hợp đồng ký kết rõ ràng, lợi nhuận được thỏa thuận, khống có sự ép buộc mua bán sản phẩm, dịch vụ…  

Tham gia đa cấp là vi phạm pháp luật khi bắt ép phải mua sản phẩm, phải nộp một khoản tiền nhất định mới được gia nhập hệ thống, không có sản phẩm hoặc sản phẩm kém chất lượng, chỉ được nhận hoa hồng dụ dỗ, lôi kéo người mới tham gia, hứa hẹn kiếm tiền nhanh chóng, mức thu nhập ảo cao ngất ngưởng…

Hiện có nhiều cá nhân đã và đang thành lập công ty đa cấp tự phát không đúng theo quy định của luật pháp Việt Nam. Tiêu biểu là tổ chức các buổi hội thảo nhằm mục tạo doanh thu ảo cho một số cá nhân trong hệ thống, từ đó có thể dụ dỗ được một số người đến tham dự.    

Làm gì để tránh mắc “bẫy” kinh doanh đa cấp 

Đôi khi, bạn đã cảnh giác với những chiêu trò của mô hình đa cấp nhưng không có nghĩa các bạn không bao giờ va phải. Để bản thân không bị dính “bẫy” lừa đảo của các tập đoàn đa cấp tinh vi, các bạn hãy tham khảo một vài bí kíp sau đây: 

Nắm được rõ những đặc điểm của mô hình đa cấp

Trước tiên để tránh sa vào bẫy đa cấp, các bạn phải hiểu được bản chất và những dấu hiệu đặc trưng của kinh doanh đa cấp là như thế nào. Nắm chắc về mô hình đa cấp, phải thực sự tỉnh táo, phân tích kỹ càng, các bạn sẽ không bị cuốn vào những lời hứa thu nhập hão huyền đầy ma lực.

Kiểm tra kỹ các thông tin công ty đưa ra

Việc kiểm tra những thông tin công ty đưa ra một cách cẩn thận, hãy tìm hiểu nội dung về mô hình công ty, giấy phép hoạt động và danh sách các sản phẩm công ty cung cấp. Lợi nhuận và thu nhập thế nào, có vượt trội quá nhiều hay không. Mọi thông tin này cần được kiểm chứng rõ ràng.

Kiểm soát được lòng tham trước lời chào mời đa cấp

Hầu hết các vụ lừa đảo đa cấp đều là đánh vào lòng tham của mọi người. Họ thường đưa ra những lời chào mời vô cùng hấp dẫn như hoa hồng siêu cao, quà tặng siêu khủng khi tham gia hoặc mời thêm được người tham gia, tặng chuyến du lịch 0đ… Bí kíp quan trọng để tránh vướng phải đa cấp là các bạn phải kiểm soát được lòng tham của mình, không bị lu mờ trước những cám dỗ đầy nguy hiểm nhé.  

Những thông tin liên quan đến đa cấp là gì, ưu nhược điểm và những bí kíp tránh rơi vào bẫy đa cấp đã được trình bày cụ thể ở trên. Hi vọng rằng bài viết này cung cấp nhiều thông tin hữu ích về lĩnh vực kinh doanh đa cấp này. Đừng quên truy cập vào CareerLink.vn để tìm hiểu các thuật ngữ khác và tham khảo các tin tuyển dụng mới nhất nhé.

Thúy Vui